عرض احترام به شما دوست عزیز
اگر به بنده اجازه بدهید ، کمی موضوع رو کلان تر بررسی میکنم...
پاسخ شما ارتباط مستقیم به دلیل و هدف و انگیزه شما از محاسبه نسبتها داره...
در سالیان دور هدف از محاسبه نسبتهای مالی ، ارزیابی عملکرد سازمان بود ، این روش ارزیابی عملکرد به عنوان یک روش ساده و ابتدائی مورد پذیرش بود اما به مرور زمان موارد ذیل سبب شد که نگاه به عملکرد سازمان به طور کلی دستخوش تغییر بشه:
اول اینکه نسبتهای مالی به طور کلی عملکرد مالی سازمان رو مورد بررسی قرار میداد و به سایر جنبه های اون توجهی نداشت...و در بسیاری از موارد دیده شد شرکتهای بسیاری حتی در شرایط بهبود نسبتهای مالی دچار مشکلات شدیدی شدند تا آنجا که برخی اونها با توقف فعالیت مواجه شدند...
دوم اینکه خود نسبتهای مالی ذاتا مشکلاتی در حوزه تفسیر داشت... به عنوان مثال نسبتهایی که در محاسبه اونها اقلام ترازنامه مورد استفاده قرار میگرفت قادر نبود نتیجه رو به عملکرد سالیانه سازمان تعمیم بده چرا که همانطور که مطلع هستید ارقام مندرج در ترازنامه تنها نمایانگر وضعیت مالی سازمان در یک نقطه از زمان (تاریخ ترازنامه) بوده و در بسیاری موارد دیده شد که بسیاری از سازمانها با سندهای به اصطلاح طلائی (که حسابرسان عمدتا با اونها آشنا هستند) پیش از بستن حسابها ، قادر بودند تاثیر مستقیمی بر تفسیر نسبتهای مالی داشته باشند.
در راستای بهبود مشکلات پیش گفته به بسیاری از شرکتها پیشنهاد دادیم که حتی در شرایطی که قصد دارند تنها نسبتهای مالی رو مبنای قضاوت عملکرد قرار بدن حتما سبدی از نسبتهای مالی که در تهیه اونها اقلام ترازنامه و سود و زیان به کار رفته رو مورد بررسی قرار بدن و برای تحلیل بهتر ، نسبتهای پیش گفته رو در قالب مقایسه با سالهای گذشته و سال پایه مورد تفسیر قرار بدن...ضمن اینکه مدیران باید آگاه باشند تفسیر تک تک نسبتهای مالی لزوما با واقعیت رخ داده در سازمان هماهنگ نیست...
یکی دیگه از مشکلات اصلی استفاده از نسبتهای مالی صرف در تحلیل عملکرد سازمان این هست که این نسبتها عمدتا گذشته نگر هستند پس هیچ کمکی به تحقق برنامه ها و استراتژی های سازمان نمیکنند...
خلاصه کلام اینکه در صورتی که هدف شما دوست عزیز از محاسبه نسبتها ارزیابی عملکرد سازمان هست بهتره که همزمان برای تحلیل عملکرد علاوه بر توجه به نسبتهای مالی رایج از سبد نسبتهای جامع مالی و نیز شاخص های غیر مالی هم استفاده کنید...
مثال:
شاخص های بهره برداری دارائی:
نرخ سربار
حاشیه ایمنی
گردش سرمایه گذاری
شاخص های عملکرد عملیاتی:
نسبت کیفیت درآمدها
اهرم های عملیاتی
نسبت دارائی های عملیاتی
درصد سود سرمایه گذاری
شاخص های جریان نقدی:
جریان نقدی عملیاتی
نسبت جریان نقدی به بدهی
شاخص های نقدینگی:
گردش موجودی
شاخص نقدینگی
نسبت تبدیل دارایی های ریسک دار
شاخص های ساختار سرمایه:
شاخص کیفیت دارایی
نسبت پوشش بدهی
شاخص های بازدهی سرمایه گذاری:
شاخص اهرم مالی
ارزش افزوده اقتصادی
رشد نسبی
شاخص های عملکرد بازار:
نسبت نهان خرید و فروش سهام در شرکتهای سهامی
ارزش افزوده بازار
نسبت ارزش سازمان به درآمد
شاخصهای واحد مالی و حسابداری:
تراکنش پردازش شده به ازای هر فرد
نرخ خطای تراکنش
هزینه اعتبار
زمان لازم برای تهیه صورتهای مالی
درصد صرفه جویی حسابرسی داخلی به هزینه
شاخص های سنجش واحد مهندسی:
شاخص نامشهودات
دقت لیست مواد اولیه
شاخص های واحد منابع انسانی:
ترک شغل کارکنان
متوسط زمان لازم برای استخدام
نسبت کارکنان پشتیبانی به کل کارکنان
شاخص های واحد لجستیک:
گردش توزیع
درصد تحویل به موقع
درصد موجودی قابل برگشت
اندازه اقتصادی تولید
شاخص های واحد تولید:
بهره وری گلوگاه
زمان تکت
درجه عدم توازن
شاخص بهره وری
درصد ضایعات
شاخص هزینه های غیر مستقیم
شاخص های واحد فروش و بازاریابی:
سهم بازار
گردش مشتریان
نسبت استعلام به خرید
نرخ جذب مشتری
و...
همونطور که مشاهده میکنید با بررسی سبد نسبتهای تلفیقی مالی و غیر مالی تصویر شفافتری از عملکرد واقعی سازمان نشون داده میشه...ضمن اینکه در حال حاضر در بسیاری از پروژه های تحلیل عملکرد سازمان برای اینکه تحلیل نسبتها جهت درستی در راستای استراتژی سازمان هم داشته باشند و در تحقق استراتژی هم مفید باشند تمام نسبتها در تحت سیستم ارزشیابی عملکرد کارت امتیازی متوازن ساماندهی میشن...
سیستمی که در اون علاوه بر تحلیل عملکرد سازمان از نگاه مالی به سایر جنبه های عملکرد هم توجه داره:
جنبه مشتری
جنبه فرآیندهای داخلی
جنبه دانش و یادگیری
جنبه رضایت کارکنان
و نهایتا جنبه محیط و بازار
با علم به مسائل فوق نگاه جامعتری به ارزیابی عملکرد سازمانی خواهید داشت...
و در پایان در خصوص 2 سئوال آخر شما دوست خوبم باید عرض کنم که بله...
در شرایط محاسبه بازه زمانی 4 ماهه عدد 120 جایگزین 360 میشه...البته برخی شرکتها به جای عدد 360 عدد روزهای کاری صنعت خودشون رو جایگزین میکنند.
در خصوص سئوال آخر هم باید عرض کنم این مسئله یک مسئله قراردادیه و کمک میکنه شما بدون نیاز به اطلاعات جزئی تر و تنها با در اختیار داشتن ترازنامه مقایسه ای نسبت رو محاسبه کنید چرا که اطلاعات دقیق تری همچون عدد دقیق موجودی در پایان هر ماه سال در اختیار صاحبان سهام لزوما قرار نمیگیره...
موفق باشید و سرفراز
علیرضا محمدی
مشاور مالی - عملیاتی مدیران صنایع
وبلاگ تخصصی:
https://sites.google.com/site/smairteh