کجایید ای شهیدان خدایی *** بلا جویان دشت کربلایی

-----------------------------------------------------------------------------------

به قول مولانا :
عشق است بر آسمان پریدن
صد پرده هر نفس دریدن

اول قدم از قدم گسستن
دوم نفس از نفس بریدن

نادیده گرفتن این جهان را
مر دیده ی خویش را بدیدن

مير سيد محمد رضي الدين آرتيماني متخلص به رضي





ميرزا محمد رضي معروف به مير رضي الدين آرتيماني از شعرا وعرفاني عصر صفوي است كه در نيمه دوم قرن دهم هجري قمري در روستاي آرتيمان از توابع تويسركان بدنيا آمد . وي در دربار شاه عباس اول مقام وجايگاه عالي داشت وبا يكي از دختران اووصلت نمود. مير رضي به منصب وجاه التفاتي نداشت وپيوسته برتكميل نفس همت مي گماشت لذا پس از مدتي اقامت در اصفهان جهت تدريس وبحث وفحص وپرداختن به سير وسلوك عارفانه به تويسركان مراجعت نمود وتا پايان عمر در قريه آرتيمان طرح اقامت افكند .شهريار صفوي نيز به مقتضاي رتبه وشان او منشور شيخ الاسلامي تويسركان را به نامش صادر وزمام امور دينيه را بدو سپرده بود . از اين شاعر وعارف بزرگ حدود 1200 بيت شعر به ما رسيده است از معروفترين آثارش ساقي نامه است كه با اين مطلع آغاز ميشود:


الهــــــــي به مستان ميخانه ات به عقل آفرينان ديوانـــه ات به دردي كش لجه كـــــــــبريا كه آمد به شانش فرود" انما" به دري كه عرشست او را صدف به ساقي كوثر به شاه نجف به نور دل صبح خيزان عشــــق زشادي،به اندوه گريزان عشق به رندان سرمـــــست آگاه دل كه هرگز نرفتند جز راه دل خدايا به جان خراباتــــــــيان از اين تهمت هستيم وارهان به ميخانه وخدمتـــــــم راه ده دل زنــــــده وجان آگاه ده

مير رضي در سال 1037 هجري قمري (1005ش)ديده از جهان فرو بست او را در محل خانقاهش بخاك سپردند.اين محل پس ازمرگش همانگونه كه در زمان حياتش حلقه ياران اهل دل بود ،زيارتگاه عارفان پاك انديش ودرويشان پاكيزه كيش شده ولي گذشت زمان وقهر طبيعت بتدريج آرامگاه سابق ميررضي را بدل به مخروبه اي نمود تا اينكه در سال 1354 از طرف انجمن آثار ملي بنايي درخورشان آن شاعر وعارف نامي ساخته شد . اين آرامگاه در محدوده شمال شرقي شهرتويسركان ومشرف به دره سرسبز وباصفاي تويسركان وسرابي واقع شده ومتشكل از بنائي آجري وچهاروجهي است به ابعاد ده در ده وارتفاع 6متر.نماي بنا در هر ضلع داراي سه دهنه طاق زيبا ورفيع است كه تشكيل چهار ايوان را در اطراف ميدهد ودر هر يك از اين ايوانها يك ورودي به داخل بنا تعبيه شده است .بخش داخلي آرامگاه نيز داراي تزئينت ساده وآجري است كه مزار مير رضي با لوحي فلزي حاوي شرح حالش در وسط آن قراردارد . سقف آرامگاه با شيوه اي بديع ساخته شده بدين نحو كه چهار رديف ديواره آجري در قالب كادري مربع وميان تهي بصورت متقاطع برروي هم قرار گرفته ومساحت هر يك از مربعها از پايين به بالا نصف ميشود . كار ساختمان اين آرامگاه در سال 1356 ش به پايان رسيد .

الهی به مستان ميخانه ات
به عقل آفرینان دیوانه ات

الهی به آنانکه در تو گُمند
نهان از د ل و دیده مردمند

به دریاکش لُجّه کبریا
که آمد به شأنش فرود إنّما

به دُرّی که عرش است او را صدف
به ساقیّ کوثر ، به شاه نجف

به نور دل صبح خيزان عشق
ز شاد ی به اندُه گریزان عشق

به آن دل پرستان بی پا و سر
به شادی فروشان بی شور و شر

به رندان سر مست آگاه دل
که هرگز نرفتند جز راه د ل

به مستان افتاده در پای خُم
به مخمور با مرگ در اشتُلم

به شام غریبان به جام صبوح
کز ایشانْست شام سحر را فتوح

کز آن خوبرو چشم بد دور باد
غل ط دور گفتم که خود کور باد

که خاکم گِل از آ ب انگور کن
سراپای من آتش طور کن

خدا را به جان خراباتيان
کزین تهمتِ هستيم وارهان

به ميخانة وحدتم راه ده
دل زنده و جان آگاه ده

که از کثر ت خلق تنگ آمدم
به هر سو شدم سر به سنگ آمدم

مِئی ده که چون ریزیش در سبو
برآرد سبو از دل آواز هو

از آ ن می که در دل چو منز ل کند
بدن را فروزان تر از دل کند

از آ ن می که چون عکسش افتدبه باغ
کند غنچه را گوهر شب چراغ

از آ ن می که چون عکس بر لب زند
لب شيشه تبخاله از تب زند

از آ ن می که گر شب ببيند به خواب
به شب سر زند از دلِ آفتاب

از آن می که گر عکسش افتد به جان
تواند در آن دید حق را عيان

از آن می که چون ریزیش در سبو
همه قُل هو الله آید از او

از آ ن می که در خم چو گيرد قرار
برآرد ز خود آتشی چون چنار

مئی صاف ز الودگیِّ بشر
مبدّل به خير اندر او جمله شر

مئی معنی افروز و صورت گداز
مئی گشته معجون راز و نياز

مئی از منیّ و توئی گشته پاک
شود خون فتد قطره ای گر به خاک

به یک قطره آبم ز سر در گذشت
به یک آه بيمار ما درگذشت

چشی گر از آن باده کوکو زنی
شدی چون از آن مست هوهو زنی

دماغم ز ميخانه بوئی شنيد
حذر کن که دیوانه هوئی شنيد

بگيرید زنجيرم ای دوستان
که پيلم کند یاد هندوستان

دماغم پریشان شد از بوی می
فرو نایدم سر به کاوس و کی

پریشان دماغيم ساقی کجاست
شراب ز شب مانده باقی کجاست

بزن هر قدر خواهيم پا به سر
سر مست از پا ندارد خبر

مئی را که باشد در او این صفت
نباشد بغير از می معرفت

تو در حلقة می پرستان درآ
که چيزی نبينی بغير از خدا

کنی خاک ميخانه گر توتيا
ببينی خدا را به چشم خدا

به ميخانه آ و صفا را ببين
ببين خویش را و خدا را ببين

بيا تا به ساقی کنيم اتّفاق
درونها مصفّی کنيم از نفاق

چو مستان به هم مهربانی کنيم
دمی بی ریا زندگانی کنيم

بگيریم یک دم چو باران به هم
که اینک فتادیم یارا ن به هم

مغنّی سحر شد خروشی برآر
ز خامانِ افسرد ه جوشی برآر

که افسردة صحبت زاهدم
خراب می و ساغر و شاهدم

بيا تا سری در سر خم کنيم
من و تو ، تو و من همه گم کنيم

سرم در سر می پرستانِ مست
که جز می فراموششان هر چه هست

فزون از دو عالم تو در عالمی
بدین سان چرا کوتهیّ و کمی

چه افسرده ای رنگ رندان بگير
چرا مرده ای آب حيوان بگير

از این دین به دنيا فروشان مباش
بجز بنده باده نوشان مباش

چه درمانده دلق و سجّاده ای
مکش بار محنت بکش باده ای

مکن قصّه زاهدان هيچ گوش
قدح تا توانی بنوشان و نوش

حدیث فقيهان برِ ما مکن
زقطره سخن پيش دریا مکن

که نور یقين از دلم جوش زد
جنون آمد و بر صف هوش زد

قلم بشکن و دور افکن سَبَق
بشویان کتاب و بسوزان ورق

که گفته که چندین ورق را ببين
ورق را بگردا ن و حقّ را ببين

تعالی اللَهْ از جلوه آفتاب
که بر جملگی تافت چون آفتاب

بدین جلوه از جا نرفتی چه ای
تو سنگی کلوخی جمادی چه ای

صبوح است ساقی برو می بيار
فتوح است مطرب دف و نی بيار

نماز ارنه از روی مستی کنی
به مسجد درون بت پرستی کنی

رخ ای زاهد از می پرستان متاب
تودر آتش افتاده ای ما در آب

ندوزی چو حيوان نظر بر گياه
بيابی اگر لذّت اشک و آه

همه مستی و شور و حاليم ما
ز تو چون همه قيل و قاليم ما

دگر طعنه باده بر ما مزن
که صد مار زن بهتر از طعنه زن

به مسجد رو و قتل و غارت ببين
به ميخانه آ و طهارت ببين

به ميخانه آ و حضوری بکن
سيه کاسه ای کسب نوری بکن

چو من گر از آن باده بی من شوی
به گلخن در آ ن رشگ گلشن شوی

چه آب است کآتش به جان افکند
که گر پير نوشد جوان افکند



--------------------------------------------------------------
منبع : با درد کشان

استاد شهرام ناظری هم با ساقی نامه ها در آلبوم بسیار زیبای سوته دلان ( ساقی نامه ) اثر ماندگاری خلق کرده اند .

»» جمعه انتظار

 



امروز  جمعه 14 خرداد 1389هم مثل هر جمعه منتظر آمدنت بودم ، اما باز هم امیدوارم

باز به انتظار تو جمعه غروب می شود اگر بیایی از سفر، آه، چه خوب می شود ...

پس از مردن چه خواهم شد نمی دانم

نمی خواهم بدانم کوزه گر از خاک اندامم چه خواهد ساخت

ولی بسیار مشتاقم که ازخاک گلویم سوتکی سازد

گلویم سوتکی باشد به دست کودکی گستاخ و بازیگوش

که او یکریز و پی درپی دم گرم خودش را در گلویم سخت بفشارد

و خواب خفتگان آشفته و آشفته تر سازد

و گیرد او بدین ترتیب تاوان سکوت و انتقام و اختناق مرگبارم را.