تالار تخصصی ابتکار متن باز

اين مسئله از واضحات است كه براي يك كاربر فارسي زبان سيستم عاملي ارزش دارد كه در آن بتوان از امكانات فارسي مانند تايپ فارسي و فارسي نويسي در بخش هاي مختلف بهره برد. لينوكس هم به عنوان سيستم عاملي كه كم كم جاي خود را در خانه ها باز ميكند، از اين قاعده مستثني نيست. اين مقاله به بررسي چگونگي فارسي نويسي در لينوكس مي پردازد.

به چه چيزهايي نياز داريم؟
خوب براي اينكه عمليات فارسي نويسي براي لينوكس موفقيت آميز باشد، به برنامه هاي زير نياز داريد:


- محيط گرافيكي GNOME نسخه 2 و بالاتر يا KDE نسخه 3 و بالاتر

- XFree86 نسخه 4.2.0 و بالاتر
لازم به ذكر است كه نسخه هاي محيطهاي GNOME و KDE كه در بالا ذكر شدند، از Unicode پشتيباني ميكنند كه ميتوانند كاراكترهاي فارسي را به درستي نشان دهند. ضمنا برنامه Xfree86 نسخه 4.2.0 داراي بهبودهايي در بارگزاري فونت ها و پشتيباني از antialiasing است.

چگونه شروع كنيم ؟
براي شروع ابتدا بسته فارسي را از بخش دانلوددريافت كرده آنرا باز كنيد. براي بازكردن اين فايل كافي است دستورات زير را در يك پنجره ترمينال تايپ كنيد:

cp *.ttf /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF/ $

cp fa /usr/X11R6/lib/X11/xkb/symbols/ $

حاصل كار 3 فايل خواهد بود كه دو تاي آنها قلم Tahoma و يكي صفحه كليد فارسي است كه من آنرا با هر طوري بود درست كردم.

مراحل بعدي به صورت زير است:
- يك پنجره ترمينال باز كرده، سپس با تايپ دستور su بصورت كاربر ريشه وارد سيستم شويد. سپس دستور vi /etc/X11/XF86Config را تايپ كنيد تا برنامه ويرايشگر vi اجرا شده و فايل پيكربندي Xfree86 را برايتان باز كند.

- در برنامه vi در متن فايل بازشده، به دنبال Section InputDevice گشته و پس از پيدا كردن آن، در يك فضاي خالي كايد insert را فشار داده و فرمانهاي زير را تايپ كنيد:

Option "XkbOptions" "grp:ctrl_shift_toggle“

Option "XkbLayout" "fa”


كار كردن با vi مشابه ويرايشگرهاي متني ديگر است. خط نخست به Xfree86 مي گويد كه با فشرده شدن، Ctrl+Shift زبان صفحه كليد عوض شود و خط دوم، زبان دوم را كه فارسي است به آن معرفي ميكند.

پس از اتمام تايپ خطوط بالا، كليد Esc را فشار دهيد، سپس كليد : را فشار داده و تايپ كنيد wq و كليد Enter را فشار دهيد. اين كار تغييرات انجام شده را ذخيره كرده وبه خط فرمان باز ميگردد.

- در اين مرحله بايد دايركتوري مربوط به فونتهاي TrueType را به Xfree86 معرفي كنيد. براي اين كار، مجددا در خط فرمان دستور vi /etc/fonts/fonts.conf را تايپ كنيد. اين كار فايل پيكربندي قلمها را باز ميكند. به دنبال خط زير كه در ابتداي صفحه است بگرديد:


/usr/X11R6/lib/X11/fonts/Type1

و مجددا با فشار دادن كليد insert خط زير را زير آن اضافه كنيد:

/usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF


پس از اتمام كليد Esc و سپس : را فشار داده و تايپ كنيد wq تا تغييرات ذخيره شده و از برنامه vi خارج شويد.

- خوب بخشهاي مشكل كار را به اتمام رسانديد. در مرحله بعدي بايد فايل هايي را كه باز كرده ايد به مسيرهاي مربوطه كپي كنيد.براي اين كار فرامين زير را تايپ كنيد:

cp *.ttf /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF/ $

cp fa /usr/X11R6/lib/X11/xkb/symbols/ $

پس از اتمام كار، كليدهاي Alt+Ctrl+Backspace را فشار دهيد تا Xserver مجددا راه اندازي شود و تغييراتي كه ايجاد كرديد در سيستم اعمال شود. مجددا در سيستم login كرده و اين بار در منوي اصلي قسمت Preferences بخش Font را انتخاب كرده و براي قسمتهايي كه در شكل زير مي بينيد، فونت Tahoma را انتخاب كنيد :

- اكنون ميتوانيد در بخشهاي مختلف و برنامه هايي كه با استفاده از GTK 2.0 طراحي شده اند، فارسي تايپ كنيد. ميتوانيد در مرورگر اينترنت خود نيز از زبان فارسي استفاده كنيد.

آيا در مجموعه برنامه هاي اداري OpenOffice امكان تايپ فارسي وجود دارد؟
استفاده از امكانات فارسي در محيطهاي متفرقه امكان خوبي است، ولي اين هنگامي تكميل ميشود كه بتوان در محيطهاي اداري نيز از امكانات فارسي استفاده كرد. بله شما ميتوانيد در مجموعه برنامه هاي اداري OpenOffice فارسي تايپ كنيد. البته اين بستگي به نسخه اي دارد كه شما در حال استفاده از آن هستيد. اين امكان در نسخه 1.00 وجود ندارد، زيرا در آن پشتيباني از CTL فعال نمي باشد. براي استفاده از امكانات فارسي بايد نسخه هاي داراي پشتيباني از CTL مانند نسخه 1.1 را دانلود كنيد. كافي است به آدرس http://www.openoffice.org مراجعه كنيد. البته دانلود كردن اين مجموعه كمي جرات مي خواهد كه البته به آن مي ارزد.واقعا مجموعه OpenOffice جانشين خوبي براي MS-Office به شمار ميرود. اين مجموعه هم فايلهاي MS-Office را ميخواند و هم به فرمت آن Save ميكند. (حتي بهتر از خود مايكروسافت!) حجم آن حدود 74 مگابايت است. البته براي دانلود با مودم عدد بزرگي است ولي در مقايسه با 700 -800 مگابايت MS-Office يك شاهكار به شمار ميرود. اين مجموعه محصول يكي از دشمنان مايكروسافت يعني Sun Microsystems است و بصورت كد باز ارائه ميشود و تماما با Java نوشته شده است.

آيا امكان استفاده از قلمهاي TTF آشناي زبان فارسي در مجموعه OpenOffice وجود دارد؟
خوب خيلي از ما به قلمهاي آشناي فارسي كهسالهاست از آنها استفاده ميكنيم، عادت كرده ايم. مانند قلمهاي زر، نسيم، نازنين، لوتوس، كامپيوست و... . متاسفانه در حالت عادي اگر اين قلمها را طبق اصول بالا در مسير /usr/X11R6/lib/X11/fonts/TTF/ كپي شوند، بعلت اينكه Unicode نيستند، نمي توانيد از آنها در OpenOffice بهره گيري نماييد، ولي من توانستم به هر نحوي نسخه هاي Unicode آنها را ايجاد كنم و براي دانلود در وبلاگ قرار خواهم داد تا همگان استفاده كنند.
آيا لينوكس واقعا ميتواند جايگزين ويندوز در امور روزمره شود؟
خوب با روند پيش رونده اي كه لينوكس در حال انجام آن است، اين امكان بزودي براي همگان فراهم خواهد شد تا به راحتي از ويندوز دل بكنند، چون معادل تمام برنامه هاي ويندوز و حتي قوي تر از آن در لينوكس موجود است.

منبع :http://www.farinsoft.com

Linkback: https://irmeta.com/meta/b1400/t4942/