تالار تخصصی حسابداری

مخبر کميسيون اجتماعي مجلس از بررسي لايحه جديد بيمه بيکاري در صحن علني مجلس خبر داد.

‏ سيد جواد زماني در گفت‌وگو با مهر افزود: لايحه بيمه بيکارى به منظور‎ ‎تقويت بيمه بيکاري و رفع برخي اشکالات و موانع در اجراي قانون بيمه بيکاري تدوين شد‎ ‎و با پيشنهاد وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعي به تصويب هيأت وزيران رسيد‎.‎به گفته وي، اين لايحه در 38 ماده تدوين شده و براي حمايت از بيکاران غيرارادي و‎ ‎همچنين حمايت از بيکاران جوياي کار تدوين شده است که در صحن علني مجلس‎ ‎بررسي مي‌شود‎.‎

زماني با اشاره به اينکه دو نوع بيکاري در اين لايحه مد نظر قرار گرفته گفت: که‎ ‎در اين لايحه به حمايت از بيکاران جوياي کار که داراي 25 سال سن بوده و‏‎ ‎سرپرست خانوار، بد سرپرست و يا خود سرپرست هستند اشاره شده است‎.‎وي اظهار داشت: اين نوع افراد بيکار بايد داراي يک حرفه مورد تائيد سازمان فني و‎ ‎حرفه‌اي باشند و يکسال در بنگاه‌هاي دولتي اشتغالزايي ثبت‌نام کرده‌اند‎.‎ از سوي ديگر جزئيات 15 ماده‌اي لايحه بيمه بيکاري دولت براي پرداخت مقرري به بيکاران منتشر شد.‏

به گزارش فارس، لايحه «بيمه بيکاري» بنا به پيشنهاد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي در جلسه آبان گذشته به تصويب هيأت وزيران رسيد.‏

بر اين اساس درخصوص تحقق اهداف قانون برنامه پنجم توسعه از جمله اجرايي كردن بند «ب» ماده 73 قانون ياد شده مبني بر تقويت بيمه بيکاري و رفع برخي اشکالات و موانع در اجراي قانون بيمه بيکاري مصوب 1369 لايحه زير براي انجام تشريفات قانوني تقديم مي‌شود.‏

متن لايحه بيمه بيکاري به اين شرح است:

ماده 1- به منظور حمايت از بيکاران غير ارادي مشمول قانون تامين اجتماعي مصوب 1354 و اصلاحات بعدي آن که تابع قانون کار و مقررات خاص مناطق آزاد تجاري صنعتي و ويژه اقتصادي هستند، حساب بيمه بيکاري که در اين قانون «حساب» ناميده مي‌شود، تشکيل مي‌گردد.‏

تبصره- گروه‌هاي زير از شمول مقررات اين قانون مستثني هستند:‏

الف- بازنشستگان و دريافت کنندگان مستمري از کارافتادگي کلي.

ب- صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بيمه شدگان اختياري.

پ- اتباع خارجي.

ماده 2- بيکاري از نظر اين قانون، بيمه‌ شده‌اي است که رابطه کاري وي با کارفرما بدون ميل و اراده قطع شده و آماده به کار است.‏

تبصره 1- بيمه شدگاني که به علت تغييرات ساختار اقتصادي واحد مربوط، به تشخيص وزارتخانه ذي‌ربط و تاييد شوراي عالي کار، بيکار موقت شناخته شوند، مشمول اين قانون خواهند بود.

تبصره 2- به منظور تشويق کارفرماياني که طرح اصلاح ساختار واحد ذي‌ربط آنان داراي توجيه اقتصادي بوده و به تاييد کارگروه تخصصي مربوط رسيده باشد، ‌تسهيلاتي از محل منابع حساب، رديف اعتباري و منابع بانکي در اختيار آنان قرار مي‌گيرد.

تبصره 3- در صورت اجرا نكردن طرح تغيير ساختار توسط کارفرما يا فقدان اعاده به کار کارگران، هزينه‌هاي اجرايي و مبلغ مقرري که توسط صندوق تامين اجتماعي پرداخت شده است از کارفرماي واحد ذي‌ربط مطالبه و در صورت پرداخت نكردن آن مطابق ضوابط ماده (50) قانون تامين اجتماعي وصول خواهد شد.‏

تبصره 4- بيمه شدگاني که به علت بروز حوادث قهري و غير مترقبه از قبيل سيل،‌ زلزله، جنگ و آتش سوزي بيکار مي‌شوند، با معرفي واحد کار و اموراجتماعي محل براساس جدول موضوع بند «الف» ماده 8 اين قانون از مقرري بيمه بيکاري استفاده خواهند کرد.

ماده 3- بيمه بيکاري به عنوان يکي از حمايت‌هاي تامين اجتماعي است و صندوق تامين اجتماعي مکلف است با دريافت حق بيمه مقرر، به بيمه شدگاني که طبق مقررات اين قانون موقتاً بيکار مي‌شوند، مقرري بيمه بيکاري پرداخت كند.

ماده 4- تشخيص استحقاق مقرري بيمه بيکاري در چارچوب ماده دو و تبصره‌هاي آن به عهده کارگروهي متشکل از نمايندگان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي و صندوق تامين اجتماعي است، در صورت بروز اختلاف، نظر رئيس واحد کار و امور اجتماعي مربوط ملاک عمل خواهد كرد.

تبصره- بيکاران مشمول اين قانون، حقوق و مزايا و خسارات مربوط (موضوع قانون کار) را دريافت خواهند كرد.‏

ماده 5- حق بيمه بيکاري به ميزان چهار درصد مزد بيمه است که سه درصد توسط کارفرما و يک درصد توسط دولت تامين و پرداخت خواهد شد.

ماده 6- مزد بيمه شده و نحوه تشخيص تعيين حق بيمه بيکاري، چگونگي وصول آن، تکليف بيمه شده و کارفرما و نحوه رسيدگي به اعتراض، تخلفات و ساير مقررات مربوط در اين مورد بر اساس ضوابطي است که براي حق بيمه ساير حمايت‌هاي تامين اجتماعي در قانون و مقررات تامين اجتماعي پيش بيني شده است.

ماده 7- بيمه شدگان بيکار در صورت احراز شرايط زير مستحق دريافت مقرري بيمه بيکاري هستند:‏

الف- بيمه شده قبل از بيکار شدن حداقل دوازده ماه سابقه پرداخت حق بيمه بيکاري را داشته باشد.‏

مشمولان تبصره دو ماده دو از شمول اين بند مستثني هستند.

ب- بيمه شده بيکار ظرف 30‌ روز از تاريخ بيکاري، مراتب بيکاري خود را به واحد کار و امور اجتماعي محل اعلام و واحد مربوط، بيمه شده بيکار را جهت اشتغال به مراکز کاريابي ذي‌ربط معرفي كند. مراکز مذکور موظفند پس از گذشت 15 روز نظر خود را در مورد امکان اشتغال يا اشتغال نداشتن بيمه شده بيکار به واحدهاي کار اعلام كند.‏

تبصره- مراجعه بعد از سي روز با عذر موجه و ارائه مستندات و راي کارگروه موضوع ماده چهار تا 90 روز پس از تاريخ بيکاري امکان‌پذير خواهد بود.

پ-بيمه شده بيکار مکلف است در دوره‌هاي کارآموزي و سوادآموزي که توسط واحد کار و اموراجتماعي و نهضت سوادآموزي يا ساير واحدهاي ذي‌ربط با تاييد وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعي تعيين مي‌شود، شرکت و هر دو ماه يک بار گواهي لازم در اين مورد را به شعب تامين اجتماعي تسليم كند.

تبصره 1- به کارگراني که در زمان دريافت مقرري بيمه بيکاري به شغل يا مشاغلي گمارده شوند که ميزان حقوق و مزاياي آن از مقرري بيمه بيکاري متعلقه کمتر باشد، مابه‌التفاوت دريافتي بيمه شده از منابع حساب پرداخت خواهد شد. مدت استفاده از مقرري (از نظر مدت استحقاق) به نسبت مبلغ مقرري پرداختي محاسبه و منظور خواهد شد. در هر حال به کارگماري مقرري بگير معرفي شده جزء سابقه اشتغال وي محسوب شده و مشمول مقررات اين قانون خواهد بود.

تبصره 2- مدت دريافت مقرري بيمه بيکاري جزء سوابق پرداخت حق بيمه بيمه شده از نظر بازنشستگي، از کارافتادگي و فوت محسوب خواهد شد.

ماده 8- مدت پرداخت مقرري بيمه بيکاري و ميزان آن به شرح زير است:

الف- مجموع مدت پرداخت مقرري از زمان برخورداري از مزاياي بيمه بيکاري با احتساب دريافتي‌هاي قبلي براساس سابقه پرداخت حق بيمه بيکاري براي مجردان حداقل شش ماه و حداکثر سي‌ماه و متاهلان يا متکفلان حداقل 9 ماه و حداکثر 36 ماه براساس جدول زير محاسبه مي‌شود:‏

سابقه پرداخت حق بيمه بيکاري از 12 ماه تا 24 ماه، از 25 ماه تا 60 ماه، از 61 ماه تا 90 ماه، از 91 ماه تا 120 ماه، از 121 ماه تا 150 ماه، از 151 ماه تا 180 ماه، از 181 ماه تا 210 ماه، از 211 ماه تا 252 ماه و از 253 ماه به بالا است که به ترتيب حداکثر استفاده از مقرري با احتساب دوره‌هاي قبلي براي مجردان 6، 9، 12، ‌15، 18، 21، 24، 27 و 30 ماه و براي متاهلان يا متکفلان به ترتيب 9، 12، 15، 18، 21، 24، 28، 32 و 36 ماه است.

تبصره 1- افراد مشمول اين قانون که در زمان وقوع بيکاري داراي پنجاه وشش سال سن و بيشتر هستند. به شرط آنکه در شروع دوره بيکاري حداقل بيست و يک سال سابقه پرداخت حق بيمه داشته باشند تا زماني که مشغول به کار نشده‌اند مي‌توانند تا رسيدن به سن بازنشستگي تحت پوشش بيمه بيکاري باقي بمانند.‏

تبصره 2- ميزان مقرري قابل پرداخت در هر دوره، به ازاي هر شش ماه پرداخت مقرري، 10 درصد کاهش مي‌يابد.

ب- ميزان مقرري بيمه بيکاري براساس ميانگين حقوق و مزاياي مبناي کسر حق بيمه ظرف شش ماه قبل از وقوع بيکاري به شرح جدول زير قابل پرداخت است:‌

دوره دريافت مقرري در سه مرحله شش ماه اول و شش ماه دوم و شش ماه سوم تعيين شده که به ترتيب براي متاهلان و متکفلان 80، 70 و 60 درصد ميانگين حقوق و مزايا در نظر گرفته شده و براي مجردان به ترتيب 70، 60 و 50 درصد ميانگين حقوق و مزايا در نظر گرفته شده است.‏

تبصره 1- در صورتي که بيمه شده ظرف شش ماه مذکور مدتي از غرامت دستمزد استفاده نموده باشد، متوسط مزدي که مبناي محاسبه غرامت دستمزد قرار گرفته است به منزله دستمزد ايام بيکاري تلقي و در محاسبه منظور خواهد شد.

تبصره 2ـ مقرري افراد مشمول اعم از افراد متأهل، متکفل و مجرد در شش ماه اول نبايد از حداقل دستمزد زمان برقراري بيمه بيکاري کمتر باشد، ولي از شش ماهه دوم به بعد بدون رعايت حداقل دستمزد پرداخت خواهد شد.‏

پ) مقرري بيمه بيکاري از روز اول بيکاري قابل پرداخت است.‏

تبصره 1ـ افراد تحت تکفل موضوع اين قانون منطبق با ماده (58) قانون تأمين اجتماعي و اصلاحات بعدي آن هستند.‏

تبصره 2ـ دريافت مقرري بيمه بيکاري مانع ازدريافت مستمري جزيي نمي‌شود.‏

تبصره 3ـ بيمه شده بيکار و افراد تحت تکفل، در مدت دريافت مقرري بيمه بيکاري از خدمات درماني موضوع بندهاي «الف» و «ب» ماده (3) قانون تأمين اجتماعي استفاده خواهند کرد.‏

تبصره 4ـ مقرري بيمه بيکاري مانند ساير مستمري‌هاي تأمين اجتماعي از پرداخت هرگونه ماليات معاف خواهند بود.

ماده 9ـ در موارد زير مقرري بيمه بيکاري قطع خواهد شد:

الف- زماني که بيمه شده مجدداً‌ اشتغال به کار يابد.‏

ب- بنا به اعلام واحد کار و اموراجتماعي محل يا نهضت سوادآموزي وساير واحدهاي ذي‌ربط، بيمه شده بيکار بدون عذر موجه از شرکت در دوره‌هاي کارآموزي يا سواد آموزي خودداري كند.‏

پ- بيمه شده بيکار از قبول شغل تخصصي خود يا شغل مشابه پيشنهادي خودداري كند.‏

ت- بيمه شده بيکار ضمن دريافت مقرري بيکاري، مشمول استفاده از مستمري بازنشستگي يا از کارافتادگي کلي شود.‏

ث- بيمه شده به نحوي از انحا با دريافت مزد ايام بلاتکليفي به کار مربوط اعاده شود.

تبصره1- درصورتي که پس از پرداخت مقرري بيمه بيکاري محرز شود که بيکار بيمه شده ناشي از ميل و اراده او بوده است يا چنانچه بيمه شده اشتغال مجدد خود را پنهان و مقرري بيمه بيکاري دريافت نموده باشد، صندوق تامين اجتماعي مکلف به وصول مقرري پرداختي پانزده درصد مبلغ مذکور بابت هزينه‌هاي درمان و اداري و پرسنلي از زمان اشتغال خواهد بود.

تبصره2- دريافت کمک هزينه حين کارآموزي مانع استفاده از مقرري بيمه بيکاري نخواهد بود.‏

ماده 10- کارفرماياني که فرصت‌هاي شغلي جديد را به واحدهاي کار يا مراکز خدمات اشتغال و کاريابي‌هاي غير دولتي اعلام و نسبت به جذب مقرري بگيران اقدام كنند، به مدت يک سال از تسهيلات ويژه برخوردار خواهند شد.

تبصره1- دريافت مکلف است همه ساله منابع مورد نياز براي طراح‌هاي اشتغالزايي مقرري بگيران بيمه بيکاري را در بودجه سالانه کشور پيش بيني و در اختيار حساب قرار دهد.

تبصره 2- بيکاران مشمول اين قانون در اخذ پروانه‌هاي کسب و کار و موافقت اصولي و تاسيس واحدهاي اقتصادي از وزارتخانه يا دستگاه‌هاي ذي‌ربط با معرفي وزارت تعاون کار ورفاه اجتماعي در اولويت قرار خواهند داشت.

تبصره 3- وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعي مکلف است در اجراي اين قانون، آموزش‌ مهارت‌هاي مورد نياز بازار کار و بازآموزي و ارتقاي مهارت کارگران تحت پوشش بيمه بيکاري موضوع بند «پ» ماده 7 را از طريق مراکز دولتي يا غير دولتي با استفاده از منابع حساب محقق كند.‏ تبصره 4- نهضت سوادآموزي موظف است با همکاري کارفرمايان و وزارتخانه‌هاي ذي‌ربط نسبت به تشکيل کلاس‌هاي سوادآموزي براي بي‌سوادان مشمول اين قانون اقدام كند.

ماده 11- صندوق تامين اجتماعي مکلف است حساب‌هاي درآمد حق بيمه بيکاري و پرداخت مقرري بيمه بيکاري موضوع اين قانون را جداگانه نگهداري و در صورت‌هاي مالي سالانه خود منعکس و گزارش عملکرد وآن را به صورت تفکيکي ارائه كند.

ماده 12- وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعي و صندوق تامين اجتماعي مجري اين قانون خواهند بود.‏

ماده 13- هزينه‌هاي موضوع اين قانون منحصراً‌ از محل درآمدهاي ناشي از آن تامين مي‌شود.

تبصره - هزينه پرداختي صندوق تامين اجتماعي بابت مقرري بيمه بيکاري چنانچه مازاد بر درآمدهاي وصولي از اجراي اين قانون باشد. به عنوان ديون دولت در حساب‌هاي مالي صندوق تامين اجتماعي منظور خواهد شد. معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رئيس‌جمهور موظف است کسري مذکور را در بودجه‌هاي سنواتي پيش‌بيني كند.

ماده 14- اين قانون، جايگزين قانون بيکاري مصوب 1369 مي‌گردد. ولي بيمه شدگاني که تاريخ وقوع بيکاري آنان مربوط به قبل از تصويب اين قانون باشد، از هر نظر مشمول مقررات قانون بيمه بيکاري مصوب 1369 خواهند بود.

ماده 15- آيين نامه‌هاي اجرايي اين قانون توسط وزارت تعاون، کار ورفاه اجتماعي تهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد. ‏
مدت برخورداري از مقرري بيمه بيكاري


بررسي جزئيات طرح«بيمه بيكاري و حمايت از بيكاران متقاضي كار» در جلسه علني ديروز مجلس شوراي اسلامي ادامه يافت و در پي تصويب هشت ماده ديگر آن، مدت برخورداري از مقرري بيمه بيكاري براساس سابقه پرداخت حق بيمه،‌ براي مجردها حداقل شش‌ماه و حداكثر 38 ماه و براي افراد متأهل يا متكفل حداقل 12 ماه و حداكثر 50 ماه به شرح جدول زير تعيين شد:

بيمه شدگان بيكار با حداقل56 سال سن و 21 سال سابقه پرداخت حق بيمه بيكاري،‌ در صورت نداشتن اشتغال، مي‌توانند تا رسيدن به سن بازنشستگي(60سال) از مقرري بيمه بيكاري برخوردار و بازنشسته شوند.



مقرري بيكاران معلول و ازكار افتاده

بيمه شدگان بيكاري كه بيش از 50 درصد معلوليت داشته باشند و بيماران داراي حداقل50درصداز كار افتادگي با تأييد كميسيون پزشكي صندوق، با حداقل46 سال سن و 16 سال سابقه پرداخت حق بيمه بيكاري، در صورتي كه شاغل نشوند تا 4 سال مي‌توانند مقرري بيمه بيكاري بگيرند و با 20 سال سابقه خدمت بازنشسته شوند.

ميزان مقرري روزانه بيمه شده بيكار، معادل55 درصد متوسط مزد، حقوق، كارمزد يا حقوق اظهار شده مبناي حق بيمه است.

مقرري افراد متأهل تا متكفل، مشروط بر اين كه مجموع دريافتي وي از حداقل دستمزد، كمتر و از 80 درصد، متوسط مزد يا حقوق بيشتر نباشد، معادل10درصد حداقل دستمزد افزايش مي‌يابد.

متوسط مزد يا حقوق روزانه بيمه شده بيكار براي محاسبه مقرري بيمه بيكاري، عبارت است از: جمع كل دريافتي بيمه شده يا حقوق اظهار شده ظرف90 روز آخر پيش از بيكاري تقسيم بر روزهاي كار.

چنانچه بيمه شده ظرف 90 روز پيش از بيكاري، مدتي از غرامت دستمزد استفاده كرده باشد، متوسط مزدي كه مبناي محاسبه و غرامت دستمزد قرار مي‌گيرد، به منزله دستمزد تلقي مي‌شود و در محاسبه منظور خواهد شد.

خويش فرمايان يا كارفرمايان مشمول اين قانون به تناسب پرداخت حق بيمه كه مبناي آن نبايد از دو برابر حداقل دستمزد زمان پرداخت بيشتر باشد، مي‌توانند از مزاياي اين قانون بهره‌مند شوند.

در صورتي كه حقوق سه ماه آخر بيمه شده نسبت به يك سال حقوق پيش از بيكاري افزايش غير معمول داشته باشد، مبناي محاسبه، متوسط دستمزد و حقوق و مزاياي يك سال آخر خواهد بود.

بيمه شده بيكار و افراد تحت تكفل او در مدت دريافت مقرري بيمه بيكاري حسب مورد از خدمات درماني تأمين اجتماعي و بيمه خدمات درماني مربوط استفاده مي‌كنند.



شرايط قطع بيكاري

مقرري بيمه بيكاري در موارد زير قطع خواهد شد:

اشتغال دوباره، شركت نكردن (بدون عذر موجه) در دوره‌هاي كارآموزي، نپذيرفتن شغل مربوط به مهارت او يا شغل مشابه پيشنهادي، استفاده از حقوق بازنشستگي، از كار افتادگي يا وظيفه، بازگشت به كار با دريافت مزد تمام يا بخشي از دوران بلاتكليفي كه در اين صورت معادل مقرري دريافتي به صندوق بازگردانده مي‌شود و دوران برخورداري به تناسب حذف و به عنوان سابقه كاري وي محاسبه خواهد شد.

چنانچه پس از پرداخت يا در حين پرداخت مقرري بيمه بيكاري، محرز شود كه بيكاري بيمه شده ناشي از ميل و اراده او بوده يا بيمه شده اشتغال دوباره را مخفي نگاه داشته است، صندوق تامين اجتماعي و صندوق‌هاي بازنشستگي مربوط حسب مورد نسبت به استرداد مقرري پرداختي در مدت زمان غيرمجاز اقدام مي‌كند و مقرري بگير، ملزم به پرداخت خواهد بود.

دريافت كمك هزينه در طول كارآموزي مانع برخورداري از مقرري بيمه بيكاري نيست. بيمه شده بيكار پيش از بيكار شدن، بايد حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بيمه داشته باشد.

بيمه شده بيكار مكلف است ظرف 30 روز از تاريخ بيكاري با اعلام وضعيت بيكاري به واحدهاي تعاون، كار و رفاه و اجتماعي، آمادگي خود را براي اشغال درمهارت خود يا مشابه آن اطلاع دهد. واحد مربوط، موظف است حداكثر تا 15 روز نظر خود را در موردامكان اشتغال يا عدم اشتغال بيمه شده بيكار اعلام كند. عدم اعلام نظر، به منزله تاييد بيكاري بيمه شده خواهد بود.

مراجعه بعد از 30 روز با عذر موجه و ارائه مستندات و تاييد اداره كل تعاون، كار و رفاه اجتماعي استان، بلامانع است.



لزوم شركت در دوره‌هاي كارآموزي

بيمه شده بيكار مكلف است در دوره‌هاي كارآموزي واحد تعاون، كار و رفاه اجتماعي يا ديگر واحدهاي مورد تاييد آن وزارتخانه شركت كند و هردو ماه يك‌بار گواهي مربوط را به واحد مورد نظر ارائه دهد.

در صورتي كه بيمه شده در مشاغلي با حقوق و مزاياي كمتر از مقرري بيمه بيكاري (مابه‌التفاوت آن توسط صندوق پرداخت مي‌شود) اشتغال يابد، اين مدت جزو سابقه خدمت يا اشتغال وي محسوب مي‌شود و مشمول مقررات قانون كار خواهد بود.

بيمه شده تا يك سال از آغاز دريافت مقرري بيمه بيكاري، مشمول سابقه پرداخت حق بيمه از نظر بازنشستگي است، اما از نظر از كارافتادگي و فوت، در تمامي مدت برقراري مقرري بيمه بيكاري، زيرپوشش خواهد بود.

در صورت اشتغال بيمه شده پيش از پايان دوره دريافت بيمه بيكاري، مدت باقي‌مانده براي آينده ذخيره مي‌شود.

مقرري بگيراني كه در مشاغل سخت و زيان‌آور كار كرده‌اند و پس از دريافت مقرري، دوباره در همان مشاغل اشتغال به كار مي‌يابند، دوران دريافت مقرري، شرط توالي اشتغال آنان درمشاغل سخت و زيان‌آور را مخدوش نخواهد كرد.

چنانچه پس از پايان دوره پرداخت مقرري بيمه بيكاري، بيمه شده با داشتن شرايط لازم مشغول به كار نشود، زير پوشش حمايت‌هاي قانون بيمه بيكاري قرار مي‌گيرد.