عرض سلام خدمت شما دوست عزیز
در جهت پاسخ به سئوال شما باید عرض کنم که برداشتی نسبتا نادرست از کاربری سیستم های بهایابی سفارش کار یا متفاوت و یکسان یا مرحله ای وجود داره که درک صحیح مفهوم اون به شما عزیزان کمک میکنه تا تصمیمات منطقی در روال کار اتخاذ کنید.بسیاری بر این باور هستند که سیستم بهایابی یکسان یا مرحله ای صرفا به این دلیل انتخاب میشه که بحث تولید انبوه مطرح باشه و سیستم بهایابی سفارش کار در شرایطی معنا داره که مشتری سفارش دهنده ای وجود داشته باشه و محصولی رو سفارش بده.این حرف به طور ناقص و تا حدی درسته!
اما درک صحیح تر اون به این شکل تحقق پیدا میکنه که ما بدونیم سیستم بهایابی مرحله ای یا یکسان به این دلیل اینطور نام گرفته و در شرایطی مورد استفاده داره که بهای تمام شده محصولی در خط تولید بر اساس کارت استاندارد مواد و دستمزدبری در طول دوره تولید انبوه خودش یک عدد واحد بشه یعنی سیستم بهایابی ، بها را یکسان بیاید!(بهایابی یکسان).(صرف نظر از تلورانس های نرخ های تامین و انحرافات از عملکرد استاندارد) و سیستم بهایابی سفارش کار یا یکسان در شرایطی مورد استفاده داره که بهای تمام شده محصولی در خط تولید بر اساس کارت استاندارد مواد و دستمزدبری در طول دوره تولید خودش متفاوت از محصول دیگه ای بشه و دلیل این تفاوت وجود خصوصیات و ویژگی های منحصر به فرد اون محصول باشه...
پس با این دیدگاه میشه فهمید که بهایابی سفارش کار و مرحله ای 2 سر طیف یک سیستم بهایابی هستند و این به این معناست که میشه در صنعتی خاص از ترکیب اونها استفاده کرد.به عنوان مثال ما در حال حاضر برای یکی از بزرگ ترین داروسازی های کشور سیستم بهایابی تلفیقی رو اجرا میکنیم به این معنا که مواد مستقیم به روش سفارش کار و دستمزد و سربار به روش یکسان یا مرحله ای مورد بهایابی قرار میگیره.برای درک این مهم ، مسئله تولید رو خیلی خیلی براتون ساده میکنم تا درکش کنید...
فرض کنید خط تولید دارو فقط یک میز بزرگه که 4 نفر در یک سمت اون ایستادن و 4 نفر در سمت دیگه...
هر داروئی که بخواد تولید بشه باید با دستان همین 8 نفر با هم مواد اولیش ترکیب بشه تا محصول نهائی تولید بشه پس با توجه به اینکه فرآیند ترکیب یکسانه و به عنوان مثال در تولید 2 دارو به هر حال 4 ماده اولیه با هم ترکیب میشه اختلاف چندانی در بهای تبدیل حاصل نمیشه پس سیستم بهایابی ما در دستمزد و سربار مرحله ای یا یکسانه اما چون نتیجه ترکیب مواد اولیه در 2 دارو باعث میشه یکی سرما خوردگی رو درمان کنه و دیگری سرطان رو ! پس سیستم بهایابی در مورد مواد سفارش کار یا متفاوته...
دیگر نکته ای که باید در زمینه شفاف سازی مفهوم لغوی این 2 سیستم بهایابی بهش اشاره کرد اینه که بحث مراحل تولید در اون مطرح نیست به این معنا که بهایابی مرحله ای در شرایطی استفاده نمیشه که برای تولید محصول باید چندین مرحله رو پشت سر گذاشت که عمدتا برای تولید یک سفارش هم گذشتن از مراحل تولید اجتناب ناپذیره.
و اما نکته مهم تر اینکه سیستم بهایابی ABC سیستمی نیست که در طیف بهایابی سفارش کار و مرحله ای قرار بگیره و بگیم حالا 3 سیستم برای بهایابی وجود داره.سیستم بهایابی بر مبنای فعالیت در زیر مجموعه هر 2 سیستم بهایابی سفارش کار و مرحله ای برای جذب دقیق و صحیح تر سربار و تخصیص دقیق اون به موضوعات بها مورد استفاده قرار میگیره...به این معنا که شما میتونید در سیستم بهایابی یکسان یا مرحله ای از تکنیک ABC برای جذب سربار استفاده کنید و یا اینکه در سیستم بهایابی سفارش کار هم سربار رو بر مبنای تکنیک ABC به موضوعات بها تخصیص بدید...
کلام آخر اینکه بهایابی بر مبنای فعالیت تنها در تئوری استفاده نمیشه...جالبه بدونید که در کشورهای توسعه یافته در بیش از 85% صنایع رقابتی داره ازش استفاده میشه و نتایج شگرفی رو هم به ارمغان آورده و حتی این تکنیک به TD ABC یا بهایابی بر مبنای فعالیت زمان محور هم توسعه پیدا کرده.
در کشور خود ما هم در برخی از صنایع این تکنیک در حال استفاده است . از جمله در صنعت خودرو و پوشاک و برخی مواد غذائی که سال گذشته 3 تا از این پروژه ها نتیجه داد و به کارفرما تحویل داده شد و در حال حاضر ما در جلسات هیئت مدیره این شرکتها تصمیمات بهایابی بر مبنای هدف رو بر اساس گزارشات بهایایابی ABC تحلیل میکنیم.
دلیل اینکه بسیاری از دوستان استفاده از این تکنیک رو در حد تئوری میدونن اینه که طراحی و پیاده سازی اون نیاز به زیر ساختهای فنی و تکنولوژیکی و فرهنگی زیادی داره که در اکثر شرکتهای SME ایرانی وجود نداره.
پس از این مقدمه نسبتا طولانی که از بابت طولانی بودن اون ازتون عذر میخوام میریم سراغ جواب سئوال شما...
در صنعت حمل و نقل: سفارش کار یا مرحله ای
موضوع بها: خدمات حمل و نقل
جواب این سئوال بر میگرده به کسب اطلاع دقیق تر از شیوه های حمل و نقل.به بیان ساده تر پاسخ به سئوالات زیر در انتخاب اون کمک میکنه...
آیا مسیرهای از پیش تعیین شده ای برای حمل وجود دارد یا خیر؟(مانند صنعت هواپیمائی - مثال: پرواز تهران - شیراز)
آیا وسائط نقلیه ای که در تمام خطوط استفاده میگردد به لحاظ فنی و سرمایه گذاری ریالی مشابه هستند یا خیر؟ (مثال وانت پیکان - تریلی های حمل سوخت و مواد قابل اشتعال)
چه میزان سرمایه گذاری در واحد مالی سازمان انجام شده؟(به لحاظ نرم افزاری و منابع انسانی - چرا که پیاده سازی اون نیازمند سرمایه گذاری قابل توجه در واحد مالیه از جمله نرم افزار خاص)
به عنوان مثال اگر مسیر تهران - شیراز یکی از خطوط ثابته شماست که همیشه 3 نوع وسیله نقلیه خاص مثل وانت پیکان و نیسان و خاور در اون تردد میکنه ، موضوع بهای شما خدمات حمل و نقل و سیستم بهایابی شما یکسانه چرا که میانگین بهای تمام شده حمل تهران - شیراز با وانت پیکان در هر رفت و برگشت تغییر نمیکنه یا تلورانس قابل توجه درش ایجاد نمیشه.
اما اگر مسیرهای از پیش تعیین شده برای ارائه خدمات وجود نداره و امکانات و تجهیزات خاص برای حمل و نقل حرفه ای در اختیاره سیستم بهایابی متفاوت میشه چرا که گاهی سفارش حمل علوفه با پیکان وانت از تهران به اسلامشهر داده میشه و گاهی سفارش حمل مواد قابل اشتعال در مسیر نواحی گرمسیره کشور داده میشه و شما برای مورد دوم تجهیزات خاصی رو یا داری یا باید اجاره کنی...
و در پایان در هر دو روش در صورت وجود هزینه های سربار قابل توجه و بالا بودن سهم نسبی اون به کل بهای تمام شده در صنعت حمل ونقل میشه از بهایابی بر مبنای فعالیت هم استفاده کرد تا قیمتهای شما نسبت به رقبا رقابتی تر تعیین بشه...
موفق باشید و سرفراز
علیرضا محمدی
وبلاگ تخصصی:
https://sites.google.com/site/smairteh