فرآيند ارزيابي (اجرايي )
فرآيند ارزيابي بدين شرح است كه فرمهاي مذكورتوسط كميته حقوق و دستمزد يا مديرعامل مشتمل بر موضوع ارزيابي در هر يك از مقاطع سه ماهه براي مديران واحدها ارسال مي شود. هر يك از مديران به كمك كاركنان مجموعه خود به ارزيابي عملكرد واحدهاي ديگر مي پردازند و امتيازمتعلقه را در ستون تعيين شده ثبت مي كنند.
اطلاعات جمع آوري شده توسط اعضاي كميته حقوق و دستمزد براساس ضرايب وزني ارزيابي واحدها كه از قبل تعيين شده است محاسبه مي گردد كه در حقيقت وزن هر واحد در ارتباط با واحد ديگر تحقق اهداف شركت است . اين وزن در هر دوره اي متغير است كه مديرعامل با توجه به حجم عمليات آن را تعيين مي كند. مثال 1 ـ در دوره بستن حسابها و تهيه صورتهاي مالي وزن واحد مالي بالا و در دوره هاي ديگر كاهش مي يابد . مثال 2ـ امتياز وزن واحد فروش در خصوص پارامتر اول ارزيابي واحد توليد 35 و پارامتر سوم 10 و پارامتر ششم صفر است .
پس از محاسبات اوليه امتياز نهايي هرواحد مشخص و بر آن اساس سهم واحدها از بودجه جهت پرداخت تعيين مي گردد. جدول زير نتيجه بررسي يك دوره فرضي را نشان مي دهد.
براي تخصيص بودجه روشن كردن معيار ريالي (كمي ) اهميت دارد كه مي تواند هر يك از عوامل زير در محاسبه آن مدنظر قرار گيرد:
ارزش ريالي توليدات (قيمت تمام شده توليد يا ارزش ريالي فروش توليدات )
سود سالانه
فروش
دو پارامتر اول ، بامشكلاتي نظير محاسبه وصرف زمان همراه است . براي مثال محاسبه سود سالانه مستلزم تحمل تا پايان پروژه يا سال مالي است لذا تعويق پرداخت مزد تشويقي تاثير منفي بر انگيزش كاركنان خواهد داشت .
بنابراين درصدي از فروش مي تواند مبناي مناسبي براي كمي كردن ارزيابي و تخصيص بودجه باشد. انتخاب پارامتر فروش بنابه چنددليل مدنظراست .
الف ـ فروش و ارتقا آن براي شركتها اهميت بيشتري دارد;
ب ـ فروش رابطه منطقي تري با سود دارد;
ج ـ با افزايش فروش بسياري از هزينه هاي بالاسري تعديل مي شود;
د ـ تحقق فروش در هر دوره ارزيابي عملي تر است و نياز به تعويق پرداخت مزد تشويقي نيست .
بنابراين مي توان مبلغ ريالي فروش را به عنوان معيار محاسبه بودجه كل پرداخت بهره وري در نظر گرفت اما به اين نكته بايد توجه كرد كه تعيين درصد فروش به عنوان بودجه مي بايست با حاشيه سود خالص رابطه منطقي داشته باشد. به عنوان مثال هر چه پيش بيني حاشيه سود خالص بيشتر باشدمي توان سقف درصد فروش براي تعيين بودجه را افزايش داد. همچنين توجه اين نكته نيز اهميت دارد كه كاركنان از مبناي تعيين بودجه مي بايست آگاهي يابند تا تعهد براي شركت و حق براي كاركنان ايجاد نشود و جملگي به اين باور مشترك برسند كه با افزايش فروش ، پرداخت بهره وري امكان پذيراست . ضمن اينكه مديران به اين نكته بايد توجه كنند كه بودجه تعيين شده ، حداكثر سقف بودجه اي است و در زمان تخصيص ضمن توجه به فروش به هزينه ها نيز بايد توجه كرد. يعني اگر سقف بودجه 2 درصد مبلغ ريالي فروش تعيين گرديد. زمان تخصيص چنانچه با افزايش فروش ، هزينه نيز افزايش يافت آنگاه از سقف 2 درصد براي مثال 1 درصد تخصيص و پرداخت شود.
با توجه به مفروضات فوق ، نتايج فعاليت و بررسي عمليات نشان مي دهد كه در دوره هايي كه اين طرح اجرا گرديد اولا" فروش شركت ارتقا پيداكرده است . ثانيا" تعهدات شركت به نحوي منطقي به انجام رسيد. ثالث كاركنان باعلاقه مندي بيشتري كار را انجام مي دهند. رابعا" مسئوليت پذيري وشراكت تصميم در مجموعه افزايش يافته است .
نام واحد وزن هر واحد (براي يك دوره فرضي) ارزيابي واحدها (راندمان) نتيجه
توليد %30 %85 %25/5
صنايع و پژوهش %10 %80 %8
كنترل كيفيت %10 %75 %7/5
مالي %12 %80 %9/6
اداري %8 %75 %6
فروش %12 %90 %10/8
تداركات %10 %75 %7/5
انبار %8 %75 %6
نتيجه گيري
نيروي انساني از مهمترين منابع هر سازمان است . لذا توجه به آن و به كارگيري تواناييهاي بالقوه او در فرآيند مديريت اهميت دارد.
براي بالفعل ساختن قابليتهاي نيروي انساني ، لازم است انگيزش داشته باشند و وظيفه مديران شركتها ايجاد انگيزه در آنهاست .
حقوق و دستمزد از عوامل بسيار اساسي در ايجاد انگيزش كاركنان تلقي مي شود. پرداخت حقوق و دستمزد در چهارچوبهاي قانوني پاسخگويي بخشي از نيازهاي پرسنلي است ولي به منظور كارآمدي بيشتر نيروي انساني ، اجراي طرحهاي تشويقي از ضروريات نگهداري نيروي انساني كارآمداست .
نگارندگان طرح پرداخت بهره وري به كاركنان را در شركت مورد تحقيق ، طراحي و اجرا كردند. نتايج اين طرح براي استفاده شركتها از چند بعدمي تواندمفيد باشد.
شاخصهاي تعريف شده براي ارزيابي واحدها مي تواند الگوي مناسب براي شركتهاي ديگر باشد;
استفاده از سياست ارزيابي واحدها از يكديگر به عنوان مشتري يكديگر;
ايجاد وابستگي بين كاركرد تيمي با عملكرد افراد درجهت ايجاد انگيزه كار گروهي ;
افزايش نتايج عمليات از طريق افزايش حس مسئوليت و شراكت در تصميم گيري .
منابع
1 - دكتر ناصر ميرسپاسي ، مديريت منابع انساني و روابط كار - نگرش سيستمي - اقتضايي ، انتشارات شروين ، سال 74، تهران
2 ـ دكتر فريدون رهنماي رودپشتي ، <نيروي انساني مهمترين عنصر فراگرد توسعه تكنولوژيك > مجله پژوهش و مهندسي
3 ـ مجموعه دستورالعملها و مقررات مصوب كميته حقوق و دستمزد شركت تعاوني تجهيزات مخابراتي
4 - ريكي گريفين ، رفتار سازماني ، مترجمان دكتر مهدي الواني و دكتر غلامرضا معمارزاده - انتشارات مرواريد تهران ، 74
دكتر فريدون رهنماي رودپشتي : مدرس دانشگاه ، عضو هيات مديره و مدير مالي شركت تعاوني تجهيزات مخابراتي
مهندس رامين رضايي : عضو هيات مديره و مديرعامل شركت تعاوني تجهيزات مخابراتي
باتوجه به شاخص هاي ارزيابي مندرج در جداول فوق هريك از واحدها نظير توليد، صنايع ، كنترل كيفيت تداركات ، فروش ، مالي ، اداري ، انبار،مديريت مي توانند به ارزيابي واحد مربوطه بپردازند و امتياز متعلقه را در مقابل هر شاخص ثبت كند.
منبع:
http://www.imi.ir/tadbir/tadbir-115/article-115/4.asp