تالار گفتگوی تخصصی متا

مرجع علوم انسانی متا => مرجع روانشناسی => روانشناسی شخصیت => نويسنده: اجـاقـی در ۱ اسفند ۱۳۸۸ - ۱۸:۴۰:۱۸

عنوان: چگونه هوش اجتماعی خود را تقویت کنیم؟
رسال شده توسط: اجـاقـی در ۱ اسفند ۱۳۸۸ - ۱۸:۴۰:۱۸
چگونه هوش اجتماعی خود را تقویت کنیم؟


هوش اجتماعی یکی از 10 هوش ( زبانی ، ریاضی ، منطقی ، فضایی ، دیداری ، بدنی ، میان فردی ، موسیقیایی ، .... ) است که ما داریم .
هوش به سه دسته " کلامی " و " عددی " و " حجمی " تقسیم می شود که آزمونهای هوشی ( IQ ) هم بر این اساس است . ما همچنین هوش خلاق ، عاطفی ، جسمانی ، شخصیتی و معنوی ، .... داریم که هر کدام ممکن است یکدیگر را تقویت کند .
هوش اجتماعی چیست ؟
 " قدرت کنار آمدن و ارتباط برقرار کردن با دیگران " را هوش اجتماعی می گویند . بدن انسان ابزار چشمگیری است که " موسیقی    ارتباط " همواره از آن به گوش می رسد . اگر نواختن این ساز را یاد بگیرید ، پاداش اجتماعی بزرگی دریافت می کنید . بدن شما – بدون ادای حتی یک کلمه – با مردم ارتباط برقرار می کند . اگر قانون زبان غیر کلامی را بشناسید ، فکر و کارهای دیگران را می توانید پیش بینی کنید و هوش اجتماعی خود را ارتقاء دهید .
1)      هماهنگی حرکات بدنی با گفتار : حرف زدن و حرکتهای بدنی هر دو محور عملکرد فکرند . در واقع ، هر دوی این ابزارها سبب انجام دادن تعدادی کارکرد فکری می شود . یافته ها در این زمینه نشان داد بچه هایی که می توانند حرکات بدنی را  درک کنند از نظر عاطفی و روانی از بقیه باثبات تر و در درس هم موفق ترند .
2)      هنر شنونده بودن : گوش کردن به حرفهای طرف مقابل یکی از راههای بسیار خوب و موثر است که نشان می دهد وی برای ما جالب است . البته باید واقعا گوش کنیم ، یعنی چنان روی حرفهایش تمرکز کنیم که انگار خودمان می خواهیم موضوعی را تعریف کنیم ،‌ و البته بیش از حد هم نباید هیجان نشان بدهیم که از موضوع اصلی دور شویم . در حین گوش کردن هم کار جانبی انجام ندهیم و از همه مهمتر اینکه با موضوع یک بعدی برخورد نکنیم . چنین گوش کردنی نشان می دهد که آن شخص برایمان مهم است و ما برایش ارزش قائلیم . وقتی چنان رفتاری از خود نشان بدهیم ،  آن شخص به ما واکنش مثبت نشان خواهد داد .
3)      چگونگی برقرار ارتباط : هدف ارتباط تبادل افکار و اطلاعات است . هوش اجتماعی به ما می گوید اگر به مردم فرصت مطرح بودن بدهیم ، آنها هم خود به خود با ما دوستانه رفتار می کنند . برای تقویت این مرحله ، از حرکتهای بدنی مثبت استفاده کنید . با اعتماد به نفس و پر انرژی بایستید . به لباس پوشیدنتان اهمیت دهید . وقتی با کسی صحبت می کنید ، ارتباط چشمی منظمی با او برقرار کنید و نشان دهید که برای شخص مقابل احترام قائلید .
4)      به هیچ وجه ، به افراد برچسب نزنید . کلیشه ای رفتار کردن یکی از قوانین هوش اجتماعی را می شکند و آن قانون این است که به هر فرد به آن صورتی که هست و استحقاق دارد برخورد کنیم . در برخورد با افراد ، لحظه ای تامل کنید تا چشم و مغز شما درباره ی آنها اطلاعات کافی کسب کند . این همان قدرت درونی است که به ما امکان می دهد تا افراد را – همانطور که هستند – ارزیابی کنیم .
5)      نشانه های موفقیت اجتماعی : معاشرت و ارتباط خود با دیگران را بیشتر کنید و سعی کنید که نام افراد را به خاطر بسپارید . فقط به احساس خودتان توجه نداشته باشید و چیزهایی را که در دیگران احساس بدی ایجاد می کند در نظر داشته باشید ، و از همه مهمتر اینکه همه افراد را دوست و درباره ی آنها ذهنیت مثبت داشته باشید و بدون توجه به مقام افراد به آنان احترام بگذارید .


عنوان: پاسخ : چگونه هوش اجتماعی خود را تقویت کنیم؟
رسال شده توسط: اجـاقـی در ۳ اسفند ۱۳۸۸ - ۱۵:۵۴:۳۴
آیا شما هــــوش اجــــتماعی دارید؟

مقدمه

موقع زنگ تفریح در مدرسه پیش دبستانی است، گروهی از پسرها و دخترها بر روی علف‌ها می‌دوند.سارا زمین می‌خورد و زانویش زخم می‌شود و شروع به گریه می‌کند. اما همه‌ پسرها و دخترها به جز شهلا که می‌ایستد به دویدن ادامه می‌دهند.سارا همچنان گریه می‌کند تا این که شهلا به نزدش می‌رود و زانوی خودش را می‌مالد و می‌گوید: من هم زانویم زخم شده.!

روان‌شناسان این چنین رفتاری را هوش بین فردی می‌نامند. شهلا معمولا احساسات همشاگردی‌های خود را خیلی خوب تشخیص می‌دهد و خیلی سریع با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کند.

این فقط شهلا بود که به درد و ناراحتی سارا توجه کرد و سعی کرد به او دلداری بدهد، اگرچه تنها کاری که توانست بکند مالیدن زانوی خودش بود. شهلا با همین عمل کوچک خود نشان داد که استعداد درک دیگران را دارد.

چنین مهارت‌هایی در دوره‌ پیش دبستانی جوانه‌های استعدادهایی هستند که بعدها در زندگی پخته و کامل می‌شوندو برای برقراری رابطه‌ نزدیک و صمیمانه با دیگران ، در ازدواج ، دوستی یا شرکت در کار اساسی هستند.


  ادامه دارد...

عنوان: پاسخ : چگونه هوش اجتماعی خود را تقویت کنیم؟
رسال شده توسط: اجـاقـی در ۳ اسفند ۱۳۸۸ - ۱۶:۱۰:۲۳
خصوصیات افراد دارای هوش اجتماعی

هاچ و گاردنر معتقدند هرکس چهار خصوصیت زیر را داشته باشد، صاحب هوش بین فردی است:

1.سازماندهی گروه

داشتن ابتکار عمل برای هماهنگ کردن فعالیت‌های عده‌ای از افراد. این استعدادها را می‌توان در کارگردانان تئاتر ، افسران ارتش و مدیران شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف مشاهده کرد. در کودکی ، این گونه افراد در زمین بازی ، کاپیتان تیم هستند و درباره‌ نحو‌ه بازی تصمیم‌گیری می‌کنند.

2.مذاکره برای حل مسائل

استعداد میانجی‌گری ، جلوگیری از بروز اختلاف ، حل و فصل دادن به مشکلات. افرادی که از این خصوصیت برخوردارند برای داوری کردن در مشاجرات مناسب هستند و نقش میانجی را خیلی خوب بازی می‌کنند. برای مشاغل سیاسی و حقوقی عالی هستند. در کودکی همان کسانی هستند که بحث و جدل در زمین بازی را فرو می‌نشانند.

3.روابط شخصی

استعداد همدردی و دلجویی از دیگران. کسی که دارای این ویژگی باشد، خیلی راحت با دیگران روبرو می‌شود و در قبال احساسات دیگران احساس مسئولیت می‌کند. هنر ایجاد رابطه. این گونه افراد می‌توانند همسران قابل اعتماد ، رفقای صمیمی ، شرکای تجاری مناسب و بازیکنان تیمی خوبی باشند. در دنیای تجارت می‌توانند مامور فروش یا مدیران شایسته‌ای باشند. برای شغل معلمی عالی هستند.

 بچه‌هایی مثل شهلا با همه افراد دورو بر خود خیلی خوب کنار می‌آیند و به راحتی داخل بازی می‌شوند و همواره شادند.

این گونه بچه‌ها احساسات دیگران را از روی چهره شان به خوبی می‌خوانند و در بین همشاگردی‌های خود خیلی محبوب هستند.

4.تجزیه و تحلیل اجتماعی

شناخت و بصیرت درونی راجع به عواطف. انگیزه‌ها و علایق دیگران. این گونه افراد به راحتی می‌توانند با دیگران رابطه صمیمی برقرار کنند. آن‌ها با این توانایی خود می‌توانند مشاور یا روان‌درمانگر خوبی باشند و اگر کمی بر طبع ادبی خود نیز بیفزایند، رمان نویسان خوبی از آب درمی‌آیند.

  ادامه دارد...
عنوان: پاسخ : چگونه هوش اجتماعی خود را تقویت کنیم؟
رسال شده توسط: اجـاقـی در ۳ اسفند ۱۳۸۸ - ۱۶:۲۳:۲۹
ادامه مطالب قبل...

مهره مار

مهارت‌های فوق ، عوامل ضروری بر جذبه جادویی و موفقیت‌های اجتماعی هستند. افرادی که از هوش اجتماعی خوبی برخوردارند،به راحتی با دیگران رابطه برقرار می‌کنند، احساسات و واکنش‌های مردم را به خوبی پیش‌بینی کرده و به آن جهت می‌دهند و مشاجرات را حل و فصل می‌کنند. آن‌ها از آن دسته افراد هستند که همه دوست دارند با آن‌ها باشند. چون رفتارشان دلگرم کننده و روحیه بخش است و خلاصه مهره مار دارند.

آیا همه خوش‌برخوردها قابل اعتمادند؟

اما اگر این مهارت‌های اجتماعی به کمک درک هوشمندانه‌ای از احساسات و نیازهای حقیقی شخص متعادل نشوند، آن گاه ممکن است به موفقیت‌های اجتماعی توخالی و بی‌ثباتی منجر گردند. این اظهار نظر مربوط به مارک اسنایدر روان‌شناس دانشگاه مینه‌سوتا است که در مورد افرادی تحقیق کرده است که مهارت‌های اجتماعی‌شان آن‌ها را به بوقلمون صفتان اجتماعی تبدیل کرده است. بوقلمون صفتان اجتماعی کسانی هستند که هر کاری را برای مورد توجه واقع شدن انجام می‌دهند.

اسنایدر می‌گوید :نشانه‌ کسی که به بوقلمون صفتی دچار شده این است که وی از نظر اجتماعی خیلی محبوب و دوست داشتنی است، ولی روابط خصوصی پایدار و ارضا کننده‌ای ندارد. به هرحال روش صحیح آن است که مهارت‌های اجتماعی را با صداقت کامل مورد استفاده قرار دهیم.

بوقلمون صفتان اجتماعی اگر لازم باشد برای پسند مردم یک چیز می‌گویند، اما چیز دیگری را انجام می‌دهند. آن‌ها به راحتی با این تضاد که میان چهره‌ اجتماعی و چهره‌ فردی و خصوصی‌شان وجود دارد، کنار آمده و زندگی می‌کنند. چنین افرادی به جای آن که به سادگی احساس واقعی خود را بروز دهند همواره در جستجوی نشانه‌ای هستند تا بفهمند دیگران چه انتظاری از آن‌ها دارند. آن‌ها از قابلیت‌های اجتماعی خود استفاده کرده و اعمال خود را با موقعیتهای متمایز اجتماعی تنظیم می‌کنند و در هر جمعی به رنگ خاصی در می‌آیند تا مورد توجه و پسند دیگران قرار بگیرند.

چگونه می‌توان شناخت؟

نوع دیگری از خویشتن نگری وجود دارد که بوقلمون صفتان اجتماعی را از کسانی که مهارت‌های اجتماعی خود را با خلوص نیت بکار می‌برند متمایز می‌کند و این همانا صادق بودن با خویشتن است. زیرا باعث می‌شود اعمال و رفتار شخص ، بدون در نظر گرفتن پیامدهای اجتماعی ، با عمیق‌ترین احساسات و عواطف وی هماهنگ گردد. این صداقت عاطفی بطور آگاهانه راه را بر هر نوع فریب و نیرنگ می‌بندد، اقدام شجاعانه‌ای که بوقلمون صفتان اجتماعی هرگز جرات انجام آن را ندارند.


عنوان: پاسخ : چگونه هوش اجتماعی خود را تقویت کنیم؟
رسال شده توسط: اجـاقـی در ۲۴ مهر ۱۳۸۹ - ۲۱:۳۹:۲۷
كلید هوش اجتماعی اینجاست   

(http://www.aftab.ir/articles/applied_sciences/social_science/images/049d62a6bc27edeabd5a821435a03563.jpg)

وسعت و گستردگی عوامل موفقیت ساز، بسیار است و انسان های موفق كسانی هستند كه عوامل موفقیت را در زندگی روزمره خود به صورت عملی و كاربردی استفاده می كنند. یكی از این تكنیك ها «قدرت هوش اجتماعی» است.   
      
امروزه موفقیت به صورت یك علم اكتسابی درآمده است. علمی با شاخص های خاص كه حتی می شود به صورت یك سرفصل یا حتی یك رشته آن را آموخت.

وسعت و گستردگی عوامل موفقیت ساز، بسیار است و انسان های موفق كسانی هستند كه عوامل موفقیت را در زندگی روزمره خود به صورت عملی و كاربردی استفاده می كنند. یكی از این تكنیك ها «قدرت هوش اجتماعی» است. اگر همه ما كمی صداقت به خرج دهیم، متوجه خواهیم شد كه توانایی های اجتماعی مان به یك گردگیری احتیاج دارد. برای شروع باید بتوانیم با مردم رابطه ای مناسب داشته باشیم؛ این مردم ممكن است گروهی كوچك یا یك سالن پر از جمعیت باشد. افرادی كه از هوش اجتماعی بهره مندند، باید بتوانند از تمام قدرت مغزی و جسمانی خود استفاده كنند تا بتوانند با بقیه ارتباط قوی و موثری برقرار كنند. آنها باید شخصیتی داشته باشند كه دیگران را تحت تاثیر قرار دهند و بدانند چطور دوست پیدا كنند و چطور آنها را نگه دارند. این هوش مهم باید بتواند هنر كنار آمدن در اوج درگیری ها و مذاكرات را دریابد.


● تو كیستی؟

اگر می خواهید خودتان را بشناسید، به رفتار بقیه نگاه كنید و اگر می خواهید بقیه را درك كنید، به قلب خودتان نگاه كنید. كلید هوش اجتماعی در این است كه بتوانید با بقیه ارتباط مثبت برقرار كنید و آنها بتوانند در كنار شما احساس آرامش و خوشحالی كنند.

اگر شما با خودتان در آرامش هستید، اعتماد به نفس هم دارید، پس ارزش ها و معیارهای خودتان را می شناسید. قدم اول در هوش اجتماعی این است كه باور كنیم انسان موجودی اجتماعی است. حال كه به این واقعیت ایمان پیدا كردیم، باید توانایی هایمان را بشناسیم و به اصطلاح این نیروهای بالقوه را بالفعل كنیم.


● معاشران هوشمند

اصل معاشرت می گوید اگر می خواهید از نظر روانی، جسمانی و اجتماعی تعادل داشته باشید، باید معاشرت كنید. اگر می خواهید خوب یاد بگیرید، باید با محیط اطرافتان رابطه درستی برقرار كنید. اگر می خواهید همه چیز را به یاد آورید باید بتوانید بین چیزهایی كه به یاد می آورید و چیزهای جدیدی كه قرار است حفظ كنید، رابطه شفافی به وجود آورید. اگر می خواهید از نظر اجتماعی موفق باشید، باید معاشرت و ارتباط خود با دیگران را بیشتر كنید.

● همه دنیا در یك لبخند

راز هوش اجتماعی، لبخند زدن به مردم است. لبخند انسان منعكس كننده گرما، اعتماد، رفتار مثبت و خوشحالی است و ضمناً باعث می شود دیگران هم جذب شما شوند. یك ضرب المثل چینی می گوید كسی كه چهره خندان ندارد نباید كسب و كار راه بیندازد.

یك لبخند ساده بهترین راه پیدا كردن دوست و تحت تاثیر قرار دادن مردم است. وقتی ما لبخند را می بینیم، مغز ما هم واكنش نشان می دهد و به عضلات مخصوص لبخند فرمان می دهد و لبخند آنها را جواب می دهیم. در واقع لبخند ما امضا ماست. همیشه با لبخند به مردم خوشامد بگویید به خصوص اگر اولین باری باشد كه آنها را می بینید، زیرا اولین برخورد در خاطر همه می ماند. به این پدیده اصطلاحاً اثر اولین برخورد یا اصل اولین برخورد می گویند.

در شروع آشنایی ها، لبخند اثر مثبت و حس خوشی به جا می گذارد و شما به تدریج دیگران را تحت تاثیر قرار می دهید. اگر بتوانید به خودتان بخندید، دنیا بلندتر به شما خواهد خندید. توانایی خندیدن به خود نشان می دهد كه شما می توانید از خودتان بیرون بیایید و همه چیز را با دید دیگری نگاه كنید.


● آغوش مهربان، روح بزرگ

وقتی در حال توضیح نكته ای هستید، سعی كنید بدنتان با حرف هایتان هماهنگی داشته باشد. سعی كنید صدایتان هماهنگ با آن نكته ای باشد كه مشغول توضیح دادنش هستید و با حركات دست مانند یك مجسمه ساز، نكات یا صحنه ها را تعریف كنید.

از حركات محبت آمیز استفاده كنید. در بعضی از فرهنگ ها، همدیگر را زیاد بغل می كنند، مثلاً در روسیه مردم وقتی به هم می رسند، یكدیگر را بغل می كنند. دكتر «هارولد فالك» در مورد بعضی از نكات مثبت در آغوش گرفتن، اعتقاد دارد: سیستم ایمنی بدن را هماهنگ می كند و باعث می شود خستگی فرد كاهش یابد و احساس شادابی كند. همچنین بغل كردن باعث افزایش هموگلوبین خون می شود. همان طور كه می دانید هموگلوبین حامل اكسیژن به نقاط مهم بدن از قبیل قلب، مغز و بقیه اندام هاست. به طور كلی در آغوش گرفتن عملی است برای افزایش اعتماد به نفس و هوش اجتماعی.


● آینه؛ راستگوترین دوست

قبل از هر ملاقات خودتان را در یك آینه تمام قد نگاه كنید. به جای یك نگاه سطحی، فكركنید شما مدیر تدارك لباس یا تهیه كننده فیلم هستید و باید لباس همه افراد را بررسی و آنها را با صحنه های مناسب فیلم هماهنگ كنید. حالا این كار را به جای این كه در مورد هنرپیشه ها انجام دهید، روی خودتان پیاده كنید، زیرا شكل و نوع لباس باعث ایجاد آرامش و اعتماد به نفس می شود.

● هنر گوش دادن

«پابلیلیوس سایروس»، شاعر رومی، عقیده دارد: ما هم برای كسانی كه برای ما جالب اند، جالب هستیم. او كه راجع به هوش اجتماعی اطلاعات زیادی داشته، می گوید: اگر كسی علاقه مند به آشنایی با ما باشد و بخواهد ما را بهتر بشناسد، ما هم به همین نسبت به طرف او جذب می شویم. گوش كردن به حرف های طرف مقابل، یكی از بهترین و موثرترین راه هایی است كه نشان می دهد او برای ما جالب است. منظورم این است كه واقعاً گوش كنیم، یعنی چنان روی حرف هایش متمركز شویم كه انگار خودمان می خواهیم موضوعی را تعریف كنیم. چنین گوش كردنی، نشان می دهد آن شخص برای ما قابل توجه است و ما به عنوان یك فرد برای او ارزش قایلیم.

تحقیقات نشان داده است انسان چیزی حدود ۵۰ تا ۸۰ درصد زمان بیداری اش را صرف ارتباط گیری می كند و به طور متوسط نیمی از این ارتباطات از طریق گوش است.

● شروع هیجان انگیز

راه های زیادی برای سلام و احوالپرسی با مردم وجود دارد. دوست، رئیس، همكار، كسانی كه در طول روز می بینیم و بالاخره كسانی را كه برای اولین بار ملاقات می كنیم. فرمول زیر در همه موقعیت ها جواب می دهد:

- با روحیه مثبت و نیك اندیشی به مردم نزدیك شوید.

- لبخند بر لب داشته باشید.

- با آنها دست بدهید یا با گرمی آنها را بغل كنید.

- برای باز كردن سر حرف، از مطالبی كه مد نظر آنهاست، شروع كنید.

شما موفق شدید!

● پایان به یاد ماندنی

موقعیت های خداحافظی یا آخرین دیدار افراد با یكدیگر بهتر است كه با ساعات یا دقایق بسیار شاد و سبك برگزار شود. وقتی با لبخند و شادی و حرف های مثبت صحنه ملاقات را ترك می كنید، اثر بسیار خوبی از خودتان به جا می گذارید كه همیشه به یاد می ماند. به موازات آن، انرژی مادی و نیروی سلامتی برای خود و دوستانتان باقی می ماند. ملاقات های مثبت در اولین و آخرین بار، مقاومت بدن را در مقابل بیماری افزایش می دهد و قدرت ایمنی بدن را تقویت می كند. به یاد داشته باشید كه خلاف آن هم صدق می كند، یعنی اگر با روابط و احساسات تلخ دوستان و همكاران را ترك كنید، مانند این است كه سم وارد بدن خود و دیگران كرده باشید، بنابراین انتخاب با خود شماست.

● ارتباطات گسترده

ایجاد شبكه ارتباطی با دیگران، در واقع بخشی از معرفی خود است و افراد دارای هوش اجتماعی این كار را به خودی خود انجام می دهند. منظور از ایجاد شبكه ارتباطی این است كه ارتباطتان را با كسانی كه پیشتر با آنها آشنا شده اید، به نوعی حفظ كنید و نشان دهید كه برای دوستی آنها ارزش قائلید. این ارتباط به اندازه آشنایی با یك فرد تازه ارزشمند است.

در هر فرصت ممكن با مردم گفت وگو كنید. روزانه حتی چند كلمه صحبت با مغازه دار یا راننده تاكسی به ایجاد اعتماد به نفس در شما كمك می كند و اگر هنوز مایل به صحبت كردن با افراد غریبه نیستید، خودتان را جای آنها بگذارید و ببینید كه آنها چقدر با محبت با شما رفتار خواهند كرد.

● ۱۰عادت بد در شنونده بودن

۱۰ عادت بد وجود دارد كه می تواند به توان شنونده بودن و هوش اجتماعی شما لطمه بزند. اینها عبارتند از:

۱ ) تظاهر به گوش كردن درحالی كه گوش نمی دهید.

۲ ) در حین گوش دادن كارهای جانبی انجام دهید.

۳ ) نشان دهید كه موضوع صحبت جالب نیست.

۴ ) نشان دهید كه گوینده طرز بیان جالبی ندارد.

۵ ) با گوینده بیش از حد بحث كنید، طوری كه موضوع اصلی صحبت گم شود.

۶ ) بیش از حد هیجان نشان دهید.

۷ ) بیشتر روی موضوعات جانبی تكیه كنید تا اصل موضوع.

۸ ) با موضوع یك بعدی برخورد كنید.

۹ ) فقط به اصل موضوع بپردازید.

۱۰ ) مسائل مشكل و پیچیده را نادیده بگیرید.

● خنده؛ سفیر شادی

ـ خنده مسری است مانند سرماخوردگی؛

ـ وقتی كسی به من لبخند بزند، من هم لبخند می زنم.

ـ امروز كه از خیابان می گذشتم به كسی لبخند زدم و متوجه شدم كه لبخند به او هم سرایت كرد.

ـ وقتی راجع به لبخند فكر كردم، ارزشش را فهمیدم؛ یك لبخند ساده مثل لبخند من می تواند به دور دنیا سفر كند.

ـ وقتی حال لبخند زدن داری، لبخند بزن، بگذار لبخندت به همه سرایت كند و آن را به دور دنیا بفرست.


   روزنامه تهران

که البته این مطالب در کتاب قدرت هوش اجتماعی در تونی بازان قبلا در قسمت معرفی کتاب توسط اینجانب بیان شده است.
عنوان: هوش هیجانی
رسال شده توسط: اجـاقـی در ۱۰ آذر ۱۳۸۹ - ۰۴:۴۴:۱۲
اولين بار در سال 1990 روانشناسي به نام «سالوي» ، اصطلاح هوش هيجاني را براي بيان كيفيت و درك احساسات افراد، همدردي با احساسات ديگران و توانايي اداره مطلوب خلق و خو به كار برد. درحقيقت اين هوش مشتمل بر شناخت احساسات خويش و ديگران و استفاده از آن براي اتخاذ تصميمات مناسب در زندگي است. به عبارتي عاملي است كه به هنگام شكست، در شخص ايجاد انگيزه مي كند و به واسطه داشتن مهارتهاي اجتماعي بالا منجر به برقراري رابطه خوب با مردم مي شود.
تئوري هوش هيجاني ديدگاه جديدي درباره پيش بيني عوامل مؤثر بر موفقيت و همچنين پيشگيري اوليه از اختلالات رواني فراهم مي كند كه تكميل كننده علوم شناختي، علوم اعصاب و رشد كودك است. قابليتهاي هيجاني براي تدبير ماهرانه روابط با ديگران بسيار حائز اهميت است.
روانشناسي به نام «گلمن» اظهار مي دارد كه هوش شناختي در بهترين شرايط تنها ۲۰ درصد از موفقيتها را باعث مي شود و 80رصد از موفقيتها به عوامل ديگر وابسته است و سرنوشت افراد در بسياري از موقعيتها در گرو مهارتهايي است كه هوش هيجاني را تشكيل مي دهند. درواقع هوش هيجاني عدم موفقيت افراد با ضريب هوش بالا و همچنين موفقيت غيرمنتظره افراد داراي هوش متوسط را تعيين مي كند. يعني افرادي با داشتن هوش عمومي متوسط و هوش هيجاني بالا خيلي موفقتر از كساني هستند كه هوش عمومي بالا و هوش هيجاني پايين دارند. پس هوش هيجاني پيش بيني كننده موفقيت افراد در زندگي و نحوه برخورد مناسب با استرسها است.ا

اين هوش بنا به نظر «بار-اون » 5 مولفه به شرح زير دارد كه 15 عامل در آن موثر هستند.افراد تعداد بيشتري از اين مولفه ها را در خود بيابند هوش هيجاني بالاتري دارند.
۱- مهارتهاي درون فردي شامل:
خودآگاهي هيجاني (بازشناسي و فهم احساسات خود)
جرأت (ابراز احساسات، عقايد، تفكرات و دفاع از حقوق شخصي به شيوه اي سازنده)
خودتنظيمي (آگاهي، فهم، پذيرش و احترام به خويش)
خودشكوفايي (تحقق بخشيدن به استعدادهاي بالقوه خويشتن)
استقلال (خودفرماني و خودكنترلي در تفكر و عمل شخصي و رهايي از وابستگي هيجاني)
۲- مهارتهاي ميان فردي شامل:
روابط ميان فردي (آگاهي، فهم و درك احساسات ديگران، ايجاد و حفظ روابط رضايت بخش دو جانبه كه به صورت نزديكي هيجاني و وابستگي مشخص مي شود)
تعهد اجتماعي(عضو مؤثر و سازنده گروه اجتماعي خود بودن، نشان دادن خود به عنوان يك شريك خوب)
همدلي(توان آگاهي از احساسات ديگران، درك احساسات و تحسين آنها)
۳- سازگاري شامل:
مسأله گشايي(تشخيص و تعريف مسائل، همچنين ايجاد راه كارهاي مؤثر)
آزمون واقعيت(ارزيابي مطابقت ميان آنچه به طور ذهني و آنچه به طور عيني، تجربه مي شود)
انعطاف پذيري(تنظيم هيجان، تفكر و رفتار به هنگام تغيير موقعيت و شرايط)
۴- كنترل استرس شامل:
توانايي تحمل استرس(مقاومت در برابر وقايع نامطلوب و موقعيت هاي استرس زا)
كنترل تكانه(ايستادگي در مقابل تكانه يا انكار تكانه)
۵- خلق عمومي شامل:
شادي(احساس رضايت از خويشتن، شاد كردن خود و ديگران)
خوشبيني(نگاه به جنبه هاي روشن زندگي و حفظ نگرش مثبت حتي در مواجهه با ناملايمات)
چگونه مي توان در هوش هيجاني پيشرفت كرد؟
بايد گفت بيشتر مهارت ها در اثر تعليم و تربيت پيشرفته مي شود و احتمال دارد كه اين موضوع حداقل براي بعضي از مهارت هاي هوش هيجاني صحيح باشد.
مهارتهاي هوش هيجاني در منزل و با تعامل خوب والد و كودك شروع مي شود. والدين به كودكان ياد مي دهند كه هيجانهاي خود را تشخيص داده و آنها را نامگذاري كنند. به عنوان نمونه، من الان ناراحت هستم، خوشحالم، عصباني ام. پس وقتي از رفتار برادرش شكايت مي كند و مي گويد من از او متنفرم، مي توان جمله او را اين گونه بازگويي كرد: به نظر مي رسد رفتار برادرت خيلي تو را عصباني كرده، هم نشان داده ايد كه احساس كودك خود را درك كرده ايد و هم الگوي مناسبي براي بيان احساسات فراهم ساخته ايد.
يكي ديگر از راه هاي پيشنهادي براي پرورش هوش هيجاني، ايجاد يك محيط امن عاطفي است به گونه اي كه كودكان بتوانند با آزادي و امنيت خاطر درباره احساساتشان با والدين گفت وگو كنند. پس بايد به آنها نشان داد كه به احساسات آنها توجه شده و نظريات آنها با صبر و حوصله شنيده مي شود. حتي اگر نظريات كودكان مورد قبول والدين نيست بهتر است با استدلال خواهي آنها را توجيه كنند و در مواردي كه آسيب كودك را مورد حمله قرار مي دهد بهتر است به جاي اين كه بگويند «بالاخره خودت را به كشتن مي دهي» اين عبارت را بگوييد «من مي ترسم به خودت آسيب برساني» . و اگر اشتباهي از جانب والدين رخ داد بايد از كودكان عذرخواهي كنند تا عملاً آموخته باشند كه پذيرش اشتباهات و احساس تأسف امري طبيعي است.
عدم رعايت اين موارد و عدم ابراز ناراحتي و حتي خشم توسط والدين ممكن است باعث شود بعضي اوقات كودكان دچار اختلالاتي شوند كه در آن از احساسات خود دور شوند يا در درك احساسات با سوء تفاهم روبه رو شوند.
متخصصان باور دارند كه آموزش طبيعي هيجاني كه باهنرهاي آزاد و نظام هاي ارزشي نيز همراه است اهميت ويژه اي دارد. در درسهايي كه شامل داستانهاي مهيج است كودكان در مورد احساسات قهرمانان شروع به يادگيري مي كنند. پس آنها مي توانند ياد بگيرند كه چه چيزي باعث احساس شخصيت ها به صورت شادماني، خشم، ترس و... شده و چگونه اينها با احساسات خود كنار آمده و يا مقابله كنند.
آموزش مهارتهاي اجتماعي نيز يكي از راه هاي افزايش هوش هيجاني است. اين آموزش ها شامل برنامه هاي كنترل خشم و عصبانيت، همدلي، تشخيص و به رسميت شناختن تشابهات و تفاوت هاي مردم، اظهار ادب و صميميت و تعارف، اداره خود، برقراري ارتباط، ارزيابي خطرات، خودگفتاري مثبت، حل مسأله و مشكل، تصميم گيري، ايجاد هدف و مقاومت در مقابل فشار گروه هم سن است.
موضوع ديگر هوش هيجاني و مقابله با بحران است. ديده شده افرادي وجود دارند كه به طور مداوم در مقابله با نتايج منفي دچار مشكل هستند و به نظر مي رسد هيچ گاه از شر حوادث بد در زندگي خلاص نمي شوند. در مقابل افرادي وجود دارند كه حتي پس از غم انگيزترين تجارب به حال اوليه برمي گردند و حتي به جلو مي روند. اين موضوع مربوط به قابليت هاي هيجاني است كه اجزاي آن تركيب كننده هوش هيجاني هستند.
هوش هيجاني به اين صورت فرآيند مقابله را تشريح مي كند:
ابتدا لازم است آنچه را احساس مي كنيم درك كنيم و لذا براي ايجاد ارتباط با احساسات خود به دو طريق كلامي و غير كلامي عمل مي كنيم. از آن گذشته، لازم است احساسات ديگران را نيز درك كنيم و با آنها همدلي كنيم.
بايد بدانيم كه هيجانها در افكار اولويت ايجاد مي كنند(منجر به بوجود آمدن تفكرات خاص مي شوند)، حافظه را شكل مي دهند، ديدگاه هاي مختلف حل مسأله خلق مي كنند و خلاقيت را سهولت مي بخشند




****

منبع : مقاله " درباره هوش هيجاني چه مي دانيد؟ "- تهيه كننده : فاطمه حسيني حسين آبادي -روزنامه همشهري

Users found this pages searching for: