تالار گفتگوی تخصصی متا
تالارهای تخصصی خارج از تقسیم بندی وزارت علوم => تالار بورس اوراق بهادار تهران => تالار تخصصی بورس => آشنایی با بازار اوراق بهادار => نويسنده: امیر شهباززاده در ۲۷ تیر ۱۳۸۹ - ۱۶:۱۳:۱۶
-
انتشار آمار معاملات سهام به شکل موجود چند پرسش اساسی
در ذهن خوانندگان ایجاد می کند:
1- تعداد سهام معامله شده و تعداد دفعات معامله ی هر روز چه چیز را نشان میدهد و چه اهمیتی دارد؟
2- سهم های گرانقیمت چه تفاوتی با سهام ارزان قیمت دارند و کدامیک برای سرمایه گذاری بهتر است؟
3- تغییر قیمت روزانه ی سهام چه اهمیتی دارد و ایا بهتر نیست تغییر قیمت نسبت به ماه قبل،یا نسبت به هفته ی قبل و یا...اعلام شود؟
در این مقاله کوشش شده به چنین پرسش هایی پاسخ داده شود.
بیان موضوع
یکی از معیارهای اصلی در سرمایه گذاری کوتاه مدت قابلیت نقد شوندگی سرمایه گذاری است. سهامی که در بازار خریداران زیادی دارند و پرمعامله هستند از قابلیت نقدینگی بیشتری برخوردارند.بی تردید تعداد دفعات معامله ی هر سهم و تعداد سهام معامله شده یک سهم شرکت می تواند نشانی از قابلیت نقدینگی سهام باشد.
تغییر قیمت سهام در بورس تهران با دادوستد انجام می گیرد.اگر معاملات به نحو جهت داری قیمت سهام یک شرکت را به سمت افزایش یا کاهش هدایت کند، قیمت سهام شرکت تغییر خواهد کرد لیکن این پرسش مطرح است که برای انجام هر تغییر قیمت چه حجم معاملاتی باید انجام بگیرد؟ایا فرایند تغییر قیمت از معاملات روز قبل سهام نیز می تواند تاثیر پذیرد یا خیر؟پاسخ به این سوالات قسمتی از این تحقیق را تشکیل می دهد.
شرکت ها از طریق افزایش سرمایه می توانند قیمت سهام خود را تغییر دهند.در این حالت به دلیل افزایش سرمایه قیمت سهام تغییر می کند.چه قیمتی در این حالت مناسب است؟مقدار عددی قیمت سهام باید در سطحی باشد که از ریسک تغییر قیمت کمتری برخوردار باشد و از سوی دیگر افزایش قیمت نباید موجب کاهش میزان معاملات سهام شرکت شود.به همین دلیل به صورت جنبی در این تحقیق به این موضوع پرداخته شده است.در این مقاله، بدون توجه به اطلاعات ارائه شده هر شرکت به طور کلی موضوع نحوه ی معاملات و وضعیت معاملات در بورس تهران بررسی شده است.
اهمیت تحقیق
انچه برای سازمان بورس اوراق بهادار تهران،کارگزاران و مقام های مالیاتی حائز اهمیت است حجم مبادلات است.زیرا کارمزد و منافع همه ی سازمان های مذکور بر اساس تعرفه هایی از حجم مبادلات تعیین می شود و در واقع تمام انها بیش از انچه که از افزایش یا کاهش قیمت سهام سود ببرند از حجم مبادلات سود می برند.
بررسی حجم مبادلات بازارها از دیدگاه اقتصاد کلان نیز اهمیت دارد.هرچه حجم مبادلات بازار در اقتصاد یک کشور بیشتر باشد سهم بزرگتری از ان اقتصاد را به خود اختصاص می دهد و اهمیت بیشتری در ان اقتصاد دارد.یکی از وظایف اصلی بورس ها هدایت نقدینگی مازاد موجود کشور به سوی فعالیت های تولیدی و سرمایه گذاری های سالم است و واضح است که افزایش حجم مبادلات در بورس نیل به این اهداف را هموار می سازد.
خریداران و فروشندگان نیز می توانند از حجم مبادلات نتایج موثری کسب کنند انها می توانند از طریق حجم مبادلات وضعیت عرضه و تقاضای هر سهم را بررسی کنند و در تصمیمات خود از این ابزار استفاده کنند.
اهداف تحقیق
هدف اصلی انجام تحقیق حاضر درک بیشتر روحیات حاکم بر بورس تهران و بررسی نحوه ی انتشار اطلاعات و امار معاملات است.دیگر اهداف اصلی این تحقیق را می توان به شرح ذیل بیان کرد:
1- شناخت عوامل روانی بازار که منجر به عرضه یا تقاضای زیاد یک نوع اوراق بهادار شده و یا موجب افزایش میزان مبادلات یک نوع اوراق بهادار می شود.
2- وضعیت پراکندگی عرضه و تقاضا در بورس تهران
3 - بررسی تاثیر مقدار عددی قیمت هر سهم بر ریسک و مبادلات سهام
4- بررسی روند تغییر قیمت در بورس تهران
5- شناحت نوع معاملات انجام گرفته در بورس تهران و اهداف انجام معاملات
قلمروی تحقیق
چارچوب مکانی تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس تهران می باشد.چارچوب موضوعی: در موضوع تحقیق بیشتر به شرکت های پرمعامله در بورس تهران توجه شده و رابطه ی حجم مبادلات و قیمت انها مورد توجه قرار گرفته است.
چارچوب مکانی: دوره ی مورد معامله ی این تحقیق از مرداد 1374 لغایت اذرماه 1378 به مدت 5 سال متوالی است.
فرضیات تحقیق
در این تحقیق رابطه ی بین متغیرها در قالب 11 فرضیه ی زیر ازمون شده است:
1- تعداد دفعات معامله ی هر روز با تعداد سهام معامله شده در ان روز رابطه ی هم جهتی ندارد.
2- قدرمطلق تغییر قیمت سهام هر روز نسبت به روز بعد با تعداد دفعات معامله ی روز مورد نظر رابطه ای ندارد.
3- قدرمطلق تغییر قیمت سهام هر روز نسبت به روز قبل با تعداد سهام معامله ی شده ی روز مورد نظر رابطه ی هم جهتی ندارد.
4- قدر مطلق تغییر قیمت سهام هر روز نسبت به روز بعد با تعداد سهام معامله شده ی روز مورد نظر رابطه ای ندارد.
5- قدر مطلق تغییر قیمت سهام هر روز نسبت به روز قبل با تعداد سهام معامله شده ی ان روز رابطه ی هم جهتی ندارد.
6- تغییر قیمت سهام هر روز نسبت به روز قبل با تغییر قیمت سهام هر روز نسبت به روز بعد رابطه ی هم جهتی ندارد.
7 - میانگین مقدار عددی قیمت سهام با میانگین تعداد دفعات معامله ی روزانه رابطه ای ندارد.
8- انحراف معیار قیمت روزانه ی سهام با میانگین مقدار عددی قیمت سهام رابطه ای ندارد.
9- میانگین مقدار عددی قیمت سهام با میانگین تعداد سهام معامله شده روزانه رابطه ای ندارد.
10- انحراف معیار قیمت روزانه سهام با میانگین تعداد دفعات معامله رابطه ای ندارد.
11- انحراف معیار قیمت سهام با میانگین تعداد سهام معامله شده ی روزانه رابطه ای ندارد.در فرضیه ها،رابطه ی بین متغیرها به شرح جداول الف و ب مورد بررسی قرار می گیرد.
روش تحقیق
ابتدا 24 شرکت پرمعامله ی بورس انتخاب شد امار معاملات سهام انها طی مدت مورد نظر از سازمان بورس اخذ گردید سپس با چند برنامه ی کامپیوتری با استفاده از امار معاملات مزبور متغیرهای مورد نظر تحقیق محاسبه و سپس مورد ازمون قرار گرفتند.در صورتی که توزیع متغیرهای مورد مطالعه از توزیع نرمال تبعیت کرده باشد از ازمون ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است و در صورتی که توزیع این متغیرها نرمال نباشد از ضریب همبستگی رتبه ای استفاده شده است.
همچنین در مورد هر رشته ی اطلاعاتی با انجام محاسبات اماری میانگین مقدار عددی قیمت سهم و انحراف معیار ان و میانگین تعداد دفعات معامله و میانگین تعداد سهام معامله شده ی هر رشته محاسبه شد و در مرحله ی دوم ارتباط بین متغیرها مورد بررسی قرار گرفتند.
به دلیل اینکه در این تحقیق ما به دنبال یافتن ارتباط،اعم از خطی و غیر خطی بودیم و در اغلب موارد توزیع متغیرهای ما نرمال نبود از ازمون ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن(Spearman )که ازمون ناپارامتری است استفاده کرده ایم.تمام ازمون ها نیز در سطح خطای 5 درصد انجام گرفته است.
درضمن برای اطمینان از اتفاقی نبودن نتایج مرحله ی اول ازمون ها از ازمون نسبت استفاده شده است.
نتایج آمون ها
در جدول (ج) نتایج آزمون فرضیات در مرحله ی اول قید شده است.
در ستون نتیجه ازمون R به معنای ردشدن فرضیه H0 و A به معنای قبول شدن فرضیه H0 است،بنابراین R به معنای وجود رابطه بین متغیرها و A به معنای عدم رابطه بین انهاست.
در جدول(د)نتایج مرحله ی دوم ازمون ها اورده شده است.
بنابراین نتایج ازمون فرضیات را به شرح زیر می توان بیان کرد.
1- تعداد دفعات معامله ی هر روز با تعداد سهام معامله شده ی ان رابطه ی مستقیم دارد به عبارت دیگر با افزایش تعداد دفعات معامله موجب افزایش تعداد سهام معامله شده و برعکس می شود.
2- تعداد دفعات معامله و تعداد سهام معامله شده ی هر روز رابطه ی معناداری با میزان افزایش یا کاهش قیمت سهام در روز بعد ندارد.
3- تعداد دفعات معامله و تعداد سهام معامله شده ی هر روز رابطه ی معناداری با میزان افزایش و یا کاهش قیمت سهام در همان روز دارد.
4- افزایش یا کاهش قیمت سهام هر روز با افزایش یا کاهش قیمت سهام در روز بعد رابطه ی مستقیم دارد.
5- تعداد دفعات معامله ی سهام رابطه با مقدار عددی قیمت ان ندارد و با تعداد سهام معامله شده ان رابطه ی معکوس دارد.به عبارت دیگر با افزایش مقدار عددی قیمت سهام تعداد سهام کمتری طی روز مورد معامله قرار می گیرد ولی تعداد دفعات معامله ی ان سهم طی روز تغییر نمی کند.
6- انحراف معیار قیمت روزانه ی سهام با مقدار عددی قیمت سهام رابطه ی مستقیم دارد.به عبارت دیگر پراکندگی قیمت سهم های گرانقیمت تر بیشتر از سهم های ارزان قیمت تر است.
7- انحراف معیار قیمت سهام با میانگین تعداد دفعات معامله ی روزانه رابطه ای ندارد ولی با میانگین تعداد سهام معامله شده ی روزانه رابطه ی معکوس دارد بنابراین تعداد سهام معامله شده ی روزانه با ریسک سهام مربوط است.
نتیجه گیری
در این تحقیق قسمتی از اطلاعاتی که از امار معاملات سهام روزانه قابل استخراج هستند مورد بررسی قرار گرفته اند. همانطور که مشاهده کردیم در ساختار معاملات بازار روابطی وجود دارد و تعداد دفعات معامله و تعداد سهام معامله شده و تغییر قیمت سهام روزانه با یکدیگر رابطه ی مستقیم دارند،لیکن این ارتباط در فاصله ی زمانی یک روز وجود ندارد بنابراین تغییر قیمت سهام از تعداد سهام معامله شده و تعداد دفعات معامله شده ی هر روز قبل نشات نمی گیرد،ضمن اینکه تغییر قیمت سهام طی روزهای متوالی از یک روند صعودی و نزولی تبعیت می کند.
همچنین مقدار عددی قیمت سهام شرکت ها مورد بررسی قرار گرفت و رابطه ی میزان مبادلات سهام و ریسک سهام تحلیل شد.در این تحقیق به طور مشخص وضعیت بازار و معاملات و نقش اطلاعات در این بازار بررسی شده و بازار به عنوان یک عامل تعیین کننده در ارزش سهام مورد بررسی قرار گرفته است این تحقیق ابتدای مسیری است که انتهای ان به شناخت بیشتر بازار و پیش بینی تصمیمات معامله گران ختم می شود.به همین دلیل می بایست با انجام پژوهش همسو نتایج این تحقیق را بسط و گسترش داد ضمن اینکه عوامل دیگری را که بر وضعیت معاملات بازار سهام حاکم هستند مورد شناسایی قرار داد تا بتوان از جمع بندی تمام این تحقیقات درباره تصمیمات بازار قضاوت نمود.