تالار گفتگوی تخصصی متا
انجمنهای عمومی - اجتماعی => شیشه (مت آمفتامین) => مرجع اعتیاد => خانواده درگیر با شیشه (مت آمفتامین) => نويسنده: mehradclinic در ۴ تیر ۱۳۹۲ - ۱۹:۲۹:۵۶
-
قرنهاست که انسان از مواد مخدر استفاده می کند وبه علت ضررهای متعدد آن ، در بسیاری از جوامع بشری استفاده از آن ناپسند و مردود شناخته شده است. برکسی پوشیده نیست که استفاده از مواد چه در کوتاه مدت و چه در دراز مدت چه عوارض وحشتناکی را به دنبال دارد. درکتب پزشکی، روان پزشکی و روان شناسی در مورد علت شناسی اعتیاد بحث های کاملا ً مشروحی شکل گرفته و هر اندیشمندی با توجه به حوزه تخصصی و تجارب خود در رابطه با بیماران به جنبه هایی خاص از این رفتار نابهنجار وغیر طبیعی پرداخته است. در بحث سبب شناسی اعتیاد مباحثی مانند وراثت ، علل روان شناختی ، علل اجتماعی ، فرهنگی و فردی و بین فردی مطرح شده است. هدف از نگارش این مقاله پاسخ گویی به سوالات متعددی است که بیماران و خانواده آنها در مورد پایه های ارثی این بیماري در جلسات مختلف خانواده درمانی گروه درمانی از درمانگران اعتیاد ، مطرح می کنند و علت های دیگر بیماری اعتیاد در مقالات بعدی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
در حال حاضر مطالعات مختلف بیانگر این موضوعند که بسیاری از خصوصیات به صورت ارثی توسط ژن ها از والدین به فرزندان آنها به ارث می رسند. خصوصیاتی مانند رنگ چشم، قد، وزن، بیماری سرطان ، طاسی موی سر و... علاوه بر خصوصیات جسمانی فوق که فرزند از والدین و اجداد خود به ارث می برد ، برخی خصوصیات روانی و شخصیتي نیز از الگوی وراثتی پیروی میکنند. این خصوصیات همان ویژگی هایی هستند که باعث تفاوتهای فردی بین افراد می شوند ، از جمله مهم ترین وبارزترین این خصوصیات روانی ، شخصیت است. مجموع افکار ، احساسات ، واکنش ها ، رفتارها و خوابهایتان همه از ذات شخصیت شما نشات میگیرند.
شخصيت علاوه بر بودن انسان ، رفتار را هم مشخص مي کند. شخصيت بر روي غذا خوردن ، سيگار کشيدن ، خوابيدن و تمايل ما به مواد مخدر تاثير مي گذارد.
شخصیت یقین میکند که آیا خجالتی ، فعال یا جذاب هستید یا تهاجمی و غیر فعال ، شخصیت بر مقدار دلهره در زندگی یا لذت از زندگی و خواب یا بیداری شما تاثیر می گذارد. همانطور که انسان ها از لحاظ خصوصیات فیزیکی بدن مانند رنگ چشم ، قد ، وزن و اثر انگشت با هم متفاوت هستند از لحاظ خصوصیات شخصیتی نیز با هم تفاوت دارند.
مطالعات نشان می دهند زمانی که نطفه شما توسط پدر و مادرتان شکل میگیرد در واقع شما از ژن های آنها خلق می شوید. شما حاصل نسل های متمادی در طی میلیون ها سال زندگی اجدادتان هستید که از طریق کانال زایمانی مادر به دنیا می آئید . شما در بعضی از خصوصیات شخصیتی همان قدر قدرت انتخاب دارید که مثلاً در مورد شکل بینی و رنگ چشمانتان مختارید. به طورکلی شخصیت هر انسان دارای دو بعد "زیستی- طبیعی" است که به "خوی وسرشت" معروف است که خصوصیتی انعطاف ناپذیر و از قبل برنامه ریزی شده است وذاتی وغیر قابل تغییر هستند مانند پرخاشگری ، فعال بودن و...
بعد دوم شخصیت "کاراکتر" است که برعکس بعد اول شخصیت که غیر قابل تغییر است، "کاراکتر" کاملاً انعطاف پذیراست ، به عبارتی به خود ما بستگی دارد. این بدان معنی است که اگر کسی مثلاً با صفت شخصیت پرخاشگر به دنیا بیاید ، دیگر گیر افتاده است ؟ و راه برون رفتی ندارد؟ بعد کاراکتر بیانگر این است که حتی اگر کسی با ژن خاصی مثلاً ژن چاقی به دنیا بیاید هیچ وقت محکوم به چاق شدن نیست . دراینجا صفت کاراکتر به دادمان می رسد و با تغییر شرایط محیطی بر صفت "ذاتی و سرشتی" غلبه می یابد، ما با رژیم های خاص درمانی ، می توانیم بر ژن چاقی و یا سایر ژن های منتقل شده به مبارزه برخیزیم تا انسان به چاقی یا سایر صفات ژنتیکی مبتلا نگردد.
در واقع "سرشت" و "کاراکتر" با یکدیگر شخصیت هر انسانی را شکل می دهند و این دو از نقاط مختلف مغز سرچشمه میگیرند و به گونه های مختلف تظاهر می یابند . به بیانی دیگر ژن ها و محیط زندگی ، هر دو درکنار یکدیگر رفتارهای ما را شکل می دهند. ژن ها در واقع نوعی آمادگی خاص را برای رفتارهای ویژه پدید می آورند ، اما محیط ( کاراکتر) نیز نقش اساسی در شکل گیری رفتار هر شخص را دارد.
رفتارهای دیگری که بیشتر از طریق وراثت تعيین می شوند شامل اعتیاد به مواد مخدر، اعتیاد به الکل وسایر داروهای خطرناک است . دانشمندان هم اکنون معتقدند که مسئله این نیست که شما چه ماده ای را بطور غیر طبیعی مصرف میکنید، بلکه مسئله اصلی این است که "چطور و چگونه" به بند آن گرفتار می شوید. درک اینکه بیماری اعتیاد، بیماری اي با زمینه جسمی است و آنکه بیمار ای است که در حقیقت باعث تغییر فعالیتهای طبیعی مغز می شود، مهمترین عامل برای ترک آن است.
ما عمدتاً با یک ساخت آماده از کارخانه بیرون می آئیم و قبول می کنیم که شبیه به پدر ومادر ودیگر وابستگان خونیمان باشیم اما برای ما سخت است تا بپذیریم که ما شبیه آنها نیز "عمل" کنیم. این بدان معنی نیست که ما محکوم به آن هستیم که مانند پدر و مادرمان شویم ، بلکه به این معنی است که ما می توانیم زندگیمان را ازجایی شروع کنیم که پدر و مادرمان ، صحنه را ترک کرده اند. تصور کنیم هر شخصی که به دنیا آمده است همانند یک تخم گیاه و یا هسته میوه گردو است. تمام پتانسیل موجود آن درخت در آن شکل هسته جمع شده است. حال آیا همه گردوها به شکل نهایی خود یعنی گردوی بسیار قوی و عظیم می رسند ؟ البته نه . درست است که ژن خاصی وجود دارد ولی به صرف وجود ژن رفتار خاصی شکل نمی گیرد. وبه محیط و شرایط وروش های ترتیبی واجتماعی هم نیاز است . در واقع برای شکل گیری شخصیت، کاراکتر و سرشت درکنار هم ویا جداگانه رشد می یابند و گاهی اوقات کاراکتر یا محیط توانایی آن را دارد که بتواند خود سرشت (ژن) را اصلاح کند و اجازه دهد که مردم از قسمت های مفید ژن ها استفاده کنند.
قسمت مهم کاراکتر ( قسمت قابل تغییر شخصیت)، وجدان نام دارد. آیا ما خود را مسئول اعمالمان می دانیم یا اینکه آنها را تحت تاثیر نيرو هاي خارجي ( مانند ژن ها ) می دانیم ؟ از تمام چيز هايي که ما ياد ميگيريم و به ياد مي آوريم در زندگي مهمترين آن اين است که، ما که هستيم؟ و از زندگي چه مي خواهيم؟ حتی اگر ما ژن خجالتی بودن ، ژن پرخاشگری و ژنهای دیگر را به ارث ببریم به خاطر ضرورت شغلی و به دلیل عشق به فرزندان و خانواده وبه خاطر پیشرفت کاری می توانیم بر سرشت خود فائق آئیم. البته در ابتدا این کار ناراحت کننده است ولی در مراحل بعدی با کشف انگیزه های خوش آیند رفتار ما طبیعی خواهد شد. حال بد نیست مباحث فوق را در مورد بیماری اعتیاد توضیح دهیم.
این نظریه که اعتیاد به مواد مختلف اغلب مشابه هستند و ارتباطی بین اشکال مختلف اعتیاد به مواد ، سیگار و ... وجود دارند ، بیانگر این مطلب است که یک زنجیره اتصال بین مواد مختلف وجود دارد. بسیاری از بیماران اعتیاد که در حال ترک مواد مخدر هستند اعتقاد دارند که در درون آنها شخصیت اعتیاد آوری وجود دارد که حتی بعد از ترک مصرف داروی مورد علاقه ، تمایل به مصرف مجددا اظهار وجود میکند وحتی بعد از ترک کامل مواد و پاکی به سمت کارهای دیگر مانند آمیزش بدون قیدو بند ، مشروب خواری و... کشیده می شوند. با وجود این مشاهدات ، تحقیقات ما را متقاعد می کنند که چیزی بنام شخصیت اعتیاد آور وجود ندارد. چون حتی یک الگوی شخصیتی که همه معتادان را ترسیم کند وجود ندارد. در حقیقت سوء استفاده از مواد معمولاً تاثیر عظیمی بر شخصیت دارد، نه نوع شخصیت بر سوء استفاده از دارو. نکته اصلی در شناسایی ویژگی های شخصیت اعتیاد آور این است که قبول کنیم اعتياد یک حادثه نیست ، بلکه فرایندی منظم است با منطق خاص خود.