اصول شرح حال نویسی و سرگذشت نگاری
نویسنده : محمدرضازادهوش - چهارشنبه ٢۱ اردیبهشت ۱۳٩٠
غربی ها از سده هفدهم میلادی به بیو گرافی توجه نشان دادند. در امروزه پرداختن به بیوگرافی در غرب یک تخصص کامل و یک کار رسمی و حرفه ای به شمار می رود و هر ساله هزاران کتاب زندگی نامه به چاپ می رسد. حال آن که در کشور ما هر روز بی توجهی بیشتری به شرح حال نویسی می شود.
گویی جریان روشن فکری معاصر بحث درباره زندگی نامه افراد را خلاف شان علمی می بیند! به هر حال شاید سرگذشت نگارانی که راه افراط را پوییده اند چنین نتایجی به بار آورده باشند.
ما در طول تاریخ سرگذشت نگاران بزرگی داشته ایم امروزه نیز در دانشنامه ها و دایره المعارف ها شمار زیادی از زندگی نامه ها به چشم می خورد. ولی هنوز اصولی برای تنظیم زندگی نامه و راهنمایی برای تراجم نگاران تدوین نشده است.
در طول تاریخ، زندگی نامه ها را در انواع زیر می بینیم:
سیره (همانند سیره ابن هشام)، مقتل (همانند مقاتل الطالبیین)، نسب نامه (همانند عمدة الطالب فی انساب آل ابی طالب و سراج الانساب)، زندگی نامه عمومی (همانند وفیات الاعیان، ریحانة الادب و گنجینه دانشمندان)، طبقات (همانند جامع الرواه، طبقات الاطبا و طبقات الفقها)، مزارات (همانند مزارات اصفهان، مزارات بخارا و مزارات شیراز)، زندگی نامه خود نوشت یا اتوبیوگرافی (همانند حیات یحیی)، خاطرات و سفرنامه ها، زندگی نامه زنان (همانند ریاحین الشریعه و تذکرة الخواتین)، زندگی نامه بزرگان شهرها و سرزمین ها (همانند طبقات المحدثین باصبهان)، زندگی نامه وزیران و دیوان سالاران (همانند تاریخ الوزرا).
فارغ از تقسیم بندی ذکر شده، امروز چند گونه شرح حال نویسی در کشور ما دنبال می شود:
الف. تک نگاری در قالب کتاب برای دانشمندان قدیم.
ب. تک نگاری در قالب کتاب برای بزرگان معاصر.
ج سرگذشت های جمعی در قالب کتاب برای بزرگانی که درگذشته اند
د. سرگذشت های جمعی معاصران
ه. زندگی نامه نویسی در قالب مقاله
در ادامه مطالب به بیان این موارد پرداخته می شود...
Linkback: https://irmeta.com/meta/b997/t8163/