نویسنده موضوع: اشتراک لفظی و معنوی وجود (دفعات بازدید: 2046 بار)

اجـاقـی · « : ۲۶ مهر ۱۳۸۹ - ۱۷:۰۸:۰۸ »

اشتراک لفظی و معنوی وجود

آیا وجود به معناى واحدى بر همه موجودات حمل مى‏شود و به اصطلاح مشترک معنوى است‏یا اینکه داراى معانى متعددى مى‏باشد و از قبیل مشترکات لفظى است؟

منشا این بحث از آن جا است که گروهى از متکلمین پنداشته‏اند که وجود را به معنایى که به مخلوقات نسبت داده مى‏شود نمى‏توان به خداى متعال نسبت داد از این روى بعضى گفته‏اند که وجود به هر چیزى نسبت داده شود معناى همان چیز را خواهد داشت مثلا در مورد انسان معناى انسان را دارد و در مورد درخت معناى درخت را و بعضى دیگر براى آن دو معنى قائل شده‏اند یکى مخصوص خداى متعال و دیگرى مشترک بین همه مخلوقات .
خاستگاه این شبهه خلط بین ویژگیهاى مفهوم و مصداق است‏یعنى آنچه در مورد خداى متعال قابل مقایسه با مخلوقات نیست مصداق وجود است نه مفهوم آن و اختلاف در مصادیق موجب اختلاف در مفهوم نمى‏شود .
و مى‏توان خاستگاه آنرا خلط بین مفاهیم ماهوى و فلسفى دانست به این تقریر هنگامى وحدت مفهوم نشانه ماهیت مشترک بین مصادیق است که از قبیل مفاهیم ماهوى باشد ولى مفهوم وجود از قبیل مفاهیم فلسفى است و وحدت آن فقط نشانه وحدت حیثیتى است که عقل براى انتزاع آن در نظر مى‏گیرد و آن عبارت است از حیثیت طرد عدم .
فلاسفه اسلامى در مقام رد قول اول بیاناتى ایراد کرده‏اند از جمله آنکه اگر وجود بر هر چیزى که حمل مى‏شد معناى همان موضوع را مى‏داشت لازمه‏اش این بود که حمل در هلیات بسیطه که از قبیل حمل شایع است به حمل اولى و بدیهى برگردد و نیز شناخت موضوع و محمول آنها یکسان باشد به طورى که اگر کسى معناى موضوع را ندانست معناى محمول را هم نفهمد .
و براى رد قول دوم بیانى دارند که حاصلش این است اگر معناى وجود در مورد خداى متعال غیر از معناى آن در مورد ممکنات مى‏بود لازمه‏اش این بود که نقیض معناى هر یک بر دیگرى منطبق گردد زیرا هیچ چیزى نیست که یکى از نقیضین بر آن صدق نکند مثلا هر چیزى یا انسان است و یا لا انسان و نقیض معناى وجود در ممکنات عدم است‏حال اگر وجود به همین معناى مقابل عدم به خدا نسبت داده نشود باید نقیض آن عدم به آفریدگار نسبت داده شود و وجودى که به او نسبت داده مى‏شود در واقع از مصادیق عدم باشد .
به هر حال کسى که ذهنش با چنان شبهه‏اى مشوب نشده باشد تردیدى نخواهد داشت که واژه وجود و هستى در همه موارد به یک معنى به کار مى‏رود و لازمه وحدت مفهوم وجود این نیست که همه موجودات داراى ماهیت مشترکى باشند
پاسخ به سوالات فلسفی

Linkback: https://irmeta.com/meta/b748/t3842/

نویسنده موضوع: اشتراک لفظی و معنوی وجود (دفعات بازدید: 2046 بار)

اجـاقـی

اشتراک لفظی و معنوی وجود

اشتراک و بوک مارک کردن این تاپیک در شبکه های اجتماعی

موضوعات مرتبط (دامنه جستجو فقط در این انجمن)

تعريف ناپذيري وجود

مفهوم احکام و عوارض وجود

اصالت وجود از ديدگاه ملاصدرا