تالار تخصصی حسابداری

با سلام
عرض ادب خدمت تمامي دوستان ،جناب آقاي محمدي عزيز وگرامي، ممنون از احوال  پرسي شمادوست بزرگوار، زير سايه شما هستم. مطمئن باشيد هر جا باشم وتحت هر شرايطي ، حتماً نوشته هاي شمارا دنبال ميكنم.

در تکمیل فرمایشات دوستان محترم(جناب آقاي احساني ،جناب آقاي محمدي ،جناب آقاي رايانه عزيز وساير دوستان محترم) عرایضي  در اینخصوص دارم که خدمتتان عرض میکنم .(هرچند شاید این عرایض بیشتر ایده آلی باشد تا واقع گرا)


چنانچه دوستان مستحضرند(واقفند) استاندارد حسابداري نمي گويد که برای مستهلک نمودن دارایی میبایست از نرخهاوجداول  ماده 151 ق.م.م استفاده کرد . در واقع ماده 151 قانون مالیاتهای مستقیم  معیار وشاخص  اداره محترم دارایی برای قبول هزینه استهلاک اعلام شده توسط واحد تجاری میباشد. استاندارد حسابداري ايران در شماره 11  استهلاک را بدین شکل  تعریف نموده است "تخصيص‌ سيستماتيك‌ مبلغ‌ استهلاك‌ پذير يك‌ دارايي‌ طي‌ عمر مفيد آن‌."

بديهي است كه هزینه استهلاک  از ديدگاه حسابداری با هزینه استهلاک از ديدگاه  مالیاتی با هم متفاوت است واين  تفاوت از زير بناي متفاوت فكري استانداردهاي حسابداري وقوانين مالياتي ناشي شده كه اتفاقاً اين مورد در اكثر كشور هاي ديگر  نيز وجود دارد. ولي كشور هايي كه از استاندارد بين المللي استفاده ميكنند. استاندارد شماره 12 با نام " ماليات بر درآمد " براي پوشاندن اين شكاف بوجود آمده كه بر اساس آن ،ماليات عملكرد بر مبناي سود حسابداري با ماليات پرداختني بر مبناي درآمد مشمول ماليات از يكديگر تفككيك مي گردد .

چنانچه جناب محمدي عزيز  نيز در خصوص محدوديت تحميل شده از بعد مالياتي  فرمودند ملاحضات منفعت وفایده است که خصوصیات کیفی را دچار محدودیت نموده است.در كشور ما بدليل آنكه مقاصد مالياتي صورتهاي مالي واحد تجاري بر سايرمقاصد آن مستولي شده اين اختلافات كمتر مورد توجه قرار گرفته است.
حال كه بهر علتي هنوز نياز جامعه به ثبت اين تفاوتهاي زماني در شناسايي درآمد وهزينه  بين  استانداردهاي حسابداري وقوانين مالياتي احساس نگرديده است.به نظر ميرسد وظيفه ما آگاهي از اين تفاوتها است واينكه بدانيم در كشور ما در اكثر قريب به اتفاق واحد هاي تجاري (وشايد همگي) هزينه استهلاك از ديدگاه مالياتي تهيه ميگردد كه با اين ديدگاه، گاه باعث ميشود صورتهاي مالي برخي واحدهاي تجاري وضعيت مالي واحد تجاري را  از تمام جنبه هاي با اهميت طبق استانداردهاي حسابداري به نحو مطلوب نشان ندهد.



مثال براي اختلاف با اهميت دراين دوديدگاه :
یک شرکت ساختمانی را در نظر بگیرید که با توجه به بنیه مالی نسبت به خرید ماشین آلات ساختمانی وراهسازی اقدام می نماید (مثلاً 5 دستگاه ماشین آلات راهسازی هرکدام دو میلیاردریال .مانند لودر )

محاسبه هزینه استهلاک  از ديدگاه حسابداری
تجربه واحد تجاری درمورد دارائیهای مشابه نشان میدهد که عمر مفید دستگاه لودر در موضوع فعالیت این واحد تجاری 15 سال است وپس از پانزده  سال شرکت میتواند این دارایی را به 10% بهای تمام شده به فروش برساند .
بدیهی است که با مفروضات فوق  10% ارزش اسقاط از دومیلیارد ریال کسر ویک میلیارد وهشتصد میلیون ریال باقیمانده در 15 سال مستهلک میگردد(با فرض استفاده از روش مستقیم، هزینه استهلاک سالیانه مبلغ  يكصدو بيست  میلیون ریال میباشد.)البته کار در اینجا نیز به اتمام نمیرسد  مطابق با بند 57 استاندارد شماره 11"   روش‌ استهلاك‌ مورد استفاده‌ براي‌ دارايي‌ بايد حداقل در پايان هر دوره مالي بازنگري شود. در صورت‌ تغيير قابل‌ ملاحظه‌ در الگوي‌ مصرف‌ منافع‌ اقتصادي‌ آتي مورد انتظار دارايي‌ مربوط‌، جهت‌ انعكاس‌ الگوي‌ جديد، روش‌ استهلاك‌ بايد تغيير يابد. چنين‌ تغييري‌ بايد به عنوان تغيير در برآورد حسابداري  محسوب و طبق استاندارد شماره 6 با عنوان ” گزارش عملکرد مالي“  شناسايي شود."

محاسبه هزینه استهلاک از ديدگاه  مالیاتی
براي محاسبه هزینه استهلاک از ديدگاه  مالیاتی  به قضاوت وبرآورد مديريت نيازي نيست وكار بسيار راحت است با مراجعه به گروه 5 جدول ماده 151 ق.م.م نرخ استهلاك  25% نزولي قيد شده  كه براي سال اول هزينه استهلاك هر دستگاه پانصد ميليون ريال ميشود .


اختلاف استفاده از هزينه استهلاك حسابداري با هزينه استهلاك مالياتي در اين مثال وبراي سال اول  380ميليون براي هر دستگاه وبراي 5 دستگاه يك ميلياردو نهصد ميليون ريال است كه بالفرض  براي اين واحد تجاري مبلغ با اهميتي ميباشد.

حرف پاياني
با عنايت به موارد فوق وفرمايش جناب آقاي محمد ي عزيز مبني بر محدوديتهاي مالياتي  وتاييد عرايض من توسط جناب آقاي احساني وجناب رايانه گرامي  علت اينكه بسیاری از دارایی های واحد تجاری در كشور ما  پس از اتمام عمر مفید تعیین شده خود همچنان مورد استفاده واقع ميگيرند به اين علت است كه ما هزينه استهلاك را ازديدگاه مالياتي شناسايي ميكنيم نه از ديدگاه حسابداري واستانداردهاي حسابداري.

ببخشيد سرتون رو خيلي  درد آوردم
با تقديم احترام