تالار تخصصی حسابداری

قانون مالیات های مستقیم منشوری است که حقوق و تکالیف مودیان و نحوه ارتباط آن ها با سازمان امور مالیاتی را به خوبی تعریف کرده است. این قانون که برای آخرین بار در سال ۱۳۹۴ مورد بازنگری قرار گرفته است، همه سناریوها و مشکلات احتمالی را که ممکن است در مسیر مالیات دهی مودیان پیش آید پیش بینی و برای آنها چاره اندیشی کرده است. از جمله مواردی که در این قانون تمهیدات لازم برای آن پیش بینی شده است موضوع حل اختلاف مالیاتی است.

قانونگذار مرجع رسیدگی به کلیه اختلاف های مالیاتی را هیات حل اختلاف مالیاتی دانسته است. بر اساس ماده ۲۴۴ قانون مالیات های مستقیم، هر هیات حل اختلاف مالیاتی از سه نفر به شرح زیر تشکیل شده است:

۱- یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی کشور.

۲- یک نفر قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته.

۳- یک نفر نماینده از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران یا اتاق تعاون یا جامعه حسابداران رسمی ایران یا مجامع حرفه ای یا تشکل های صنفی یا شورای اسلامی شهر به انتخاب مودی.

در این قانون پیش بینی شده است چنانچه قاضی بازنشسته واجد شرایطی در شهرستان ها یا مراکز استان ها وجود نداشته باشد بنا به درخواست سازمان امور مالیاتی کشور، رئیس قوه قضائیه یک نفر قاضی شاغل را برای عضویت هیات معرفی خواهد نمود. تمهید دیگری که در ذیل این ماده اندیشیده شده این است که اگر برگ تشخیص مالیات ابلاغ قانونی شده باشد و یا همزمان با تسلیم اعتراض به برگ تشخیص در مهلت قانونی، مودی نماینده انتخابی خود را اعلام ننماید سازمان امور مالیاتی کشور با توجه به نوع فعالیت مودی یا موضوع مالیات مورد رسیدگی از بین نمایندگان مزبور یک نفر را انتخاب خواهد کرد.

در تبصره ۱ این ماده نیز تصریح شده است که جلسات هیات های حل اختلاف مالیاتی با حضور سه نفر رسمی است و رای هیات های مزبور با اکثریت آرا قطعی و لازم الاجرا است، ولی نظر اقلیت باید در متن رای قید گردد.

اداره امور هیات های حل اختلاف مالیاتی و مسئولیت تشکیل جلسات هیات ها نیز بر اساس تبصره ۲ این ماده قانونی بر عهده سازمان امور مالیاتی کشور نهاده شده است. در مورد نماینده سازمان امور مالیاتی در این هیات ها نیز شرطی که در نظر گرفته شده این است که نماینده مزبور باید از بین کارمندان سازمان انتخاب شود و دارای حداقل ده سال سابقه خدمت باشد و حداقل شش سال آن را در امور مالیاتی اشتغال داشته باشد و از بصیرت و اطلاع کافی درباره موضوعات مالیاتی برخوردار باشد.

در ماده ۲۴۶ این قانون نیز آمده است: وقت رسیدگی هیات حل اختلاف مالیاتی در مورد هر پرونده، جهت حضور مودی یا نماینده مودی و نیز اعزام نماینده اداره امور مالیاتی باید به آنها ابلاغ گردد. فاصله تاریخ ابلاغ و روز تشکیل جلسه هیات نباید کمتر از ده روز باشد مگر به درخواست مودی و موافقت واحد مربوط. عدم حصور مودی یا نماینده مودی و نیز نماینده اداره امور مالیاتی مربوطه مانع از رسیدگی هیات و صدور رای نخواهد بود.

ماده ۲۴۷ قانون مالیات های مستقیم آراء هیات های مذکور را قطعی و لازم الاجرا و البته قابل اعتراض دانسته است. اگر مودی و یا ماموران مالیاتی طرف دعوی ظرف مدت بیست روز از تاریخ ابلاغ رای به رای صادر شده اعتراض نمایند، پرونده آنها جهت رسیدگی به هیات های حل اختلاف مالیاتی تجدید نظر احاله خواهد شد.

در ماده ۲۴۸ این قانون نیز به صراحت ذکر شده است که رای هیات های حل اختلاف مالیاتی بایستی متضمن اظهارنظر موجه و مدلل نسبت به اعتراض مودی بوده و در صورت اتخاذ تصمیم به تعدیل درآمد مشمول مالیات، جهات و دلایل آن توسط هیات در متن رای قید شود. بر اساس ماده ۲۵۰ این قانون نیز، در مواردی که هیات های حل اختلاف مالیاتی برگ تشخیص مالیات را رد و یا این که تشخیص اداره امور مالیاتی را تعدیل نماید مکلف است نسخه ای از رای خود را به انضمام رونوشت برگ تشخیص مالیات جهت رسیدگی نزد دادستان انتظامی مالیاتی ارسال کند تا در صورت احراز تخلف نسبت به تعقیب متخلف اقدام نماید.

ماده ۲۵۱ این قانون نیز مودی و ماموران مالیاتی را محق دانسته است ظرف مدت یک ماه اعتراض خود به رای قطعی هیات های حل اختلاف مالیاتی را با ارائه دلایل کافی به شورای عالی مالیاتی اعلام و خواستار نقض رای و تجدید رسیدگی شوند.

در ماده ۲۵۱ مکرر این قانون نیز آمده است موارد اختلاف در مورد مالیات های قطعی موضوع قانون مالیات های مستقیم و قانون مالیات های غیر مستقیم که در مرجع دیگری قابل طرح نباشد و به ادعای غیر عادلانه بودن مالیات مستنداً به مدارک و دلایل کافی از طرف مودی شکایت و تقاضای تجدید رسیدگی شود وزیر امور اقتصادی و دارایی می تواند پرونده امر را به هیاتی مرکب از سه نفر به انتخاب خود جهت رسیدگی ارجاع نماید

Linkback: https://irmeta.com/meta/b275/t20591/