نویسنده موضوع: روش مطالعه (دفعات بازدید: 3512 بار)

DiYakO · « : ۲۸ فروردین ۱۳۸۹ - ۲۳:۵۱:۳۲ »

روش مطالعه شیمی ( گروه ریاضی و تجربی‌ )

مهداد ملاصالحی
1- شیمی یک درس مفهومی است یا حفظی؟

تقسیم بندی درسها به دو دسته حفظی و مفهومی به صورت مطلق کار درستی نیست. در مورد حفظی ترین درسها هم تسلط بر مفاهیم آن درس، کمک میکند مطالب بهتر در حافظه بماند. به عبارت دیگر، پس از تسلط بر مفاهیم اصلی یک درس، به خاطرسپاری آنها ساده تر و ماندگاری آنها در حافظه بهتر صورت میگیرد.
در شیمی توصیه میشود قبل از به خاطرسپاری مطالب، مفاهیم اصلی را یاد بگیریم مثلاً قبل از آنکه ترتیب قدرت اسیدی اسیدها را حفظ کنیم، مفهوم قدرت اسیدی را بفهمیم.
2- ضریب درس شیمی در کنکور چگونه است؟

شیمی یک درس اختصاصی است. در رشته ریاضی برای بسیاری از مهندسی ها مثل برق، مکانیک، هوا فضا، عمران، مواد، کامپیوتر و فنآوری اطلاعات و گرایشهای رشته های انسانی مثل حقوق، مدیریتها و علوم اقتصادی که داوطلبان ریاضی هم میتوانند در آن شرکت کنند، ضریب 2 دارد اما در رشته های مهندسی شیمی، پلیمر و نفت و مهندسی ایمنی و حفاظت و گرایشهای مربوطه، ضریب 3 دارد.
در رشته تجربی برای رشته های پزشکی، دندانپزشکی و دامپزشکی و کل رشته های پیراپزشکی، صنایع غذایی، زیست شناسی، بیوتکنولوژی و گرایشهای وابسته به آنها، ضریب 3 دارد. اما در رشته های شیمی محض و کاربردی و داروسازی، ضریب 4 دارد. در گرایشهای انسانی مثل مدیریتها و حقوق برای دانش آموزان رشتهی تجربی، ضریب 2 دارد.
3- من علاقه ای به حفظکردن مطالب و درس های حفظی ندارم. شیمی را باید چگونه بخوانم؟

این احساس کاذب خود را فراموش کنید! علاقه های فردی خود را هنگام انتخاب رشته به کار گیرید، نه هنگام مطالعه درسها. زمان مطالعه هر درس در برنامه مطالعه هفتگی ما با توجه به حجم آنها و ضریب آنها در کنکور در برنامه ریزی لحاظ میشوند. علاقه یا عدم علاقه ما به یک درس، نقشی در ساعت مطالعه ما ندارد. برای حفظ کردن مطالب، آمادگی جسمی شما با دیگران فرقی ندارد پس با این تلقین های بی مورد، آمادگی روحی خود را خراب نکنید و به رتبه خود ضربه نزنید.
4- آیا اهمیت درس شیمی در رشته ریاضی و تجربی یکسان است؟
همانطور که بیان شد، ضریب شیمی در رشته های پرطرفدار ریاضی و تجربی یکسان نیست. هر چند تعداد ساعتهای تدریس و کتاب درسی دو رشته یکسان است اما علاقه مندی عمومی و ضریبها باعث میشود، اهمیت این درس در رشته تجربی پس از زیست شناسی، در مقام دوم و در رشته ریاضی و فیزیک در مقام سوم باشد.
نباید فراموش کرد، حجم کلی ساعتهای مطالعه شیمی در برنامه هفتگی مطالعه در دو رشته، نباید با هم تفاوت چندانی داشته باشد.
5- در هفته چند ساعت مطالعه درس شیمی لازم است؟

این بستگی به تعداد کل ساعت مطالعه هر دانش آموز در هفته دارد. برای یک دانش آموز پیش دانشگاهی که در هفته دو روز خالی از درسهای مدرسه دارد و پنج روز مدرسه میرود، حداقل 5 ساعت مطالعه شیمی در هفته، کمترین میزان مطالعه است که میتوان در نظر گرفت.
6- آیا ساعت مطالعه درس شیمی برای رشته ریاضی و تجربی یکسان است؟

هر چند تعداد ساعتهای درس شیمی و کتاب درسی برای دو رشته یکسان است، اما اهمیت این درس از نظر ضرایب در رشته های پرطرفدار دو گروه یکسان نیست. همین باعث میشود ساعت مطالعه درس شیمی برای دانش آموزان تجربی، 2 تا 3 ساعت در هفته از ریاضیها بیشتر باشد. سنگینتر شدن محتوای درس ریاضی و فیزیک در رشته ریاضی هم باعث کاهش ساعت مطالعه شیمی و افزایش ساعت مطالعه این دو درس میشود.
7- آیا اهمیت کتابهای شیمی سال دوم، سوم و پیش دانشگاهی یکسان است؟

بله، یکسان است. تعداد سؤالهای کتابهای پیش دانشگاهی و سال سوم هر کدام 12 سؤال و کتاب سال دوم 11 سؤال در کنکور سراسری سال 88 بوده است. با توجه به اینکه ضریب کل درسها هم یکسان است، پس ارزش کل سؤالها با هم برابر است. البته این به معنای یکسان بودن محتوای علمی سه کتاب درسی نمیباشد اما در عمل، باید ارزش کلی یکسانی برای مطالعه این سه کتاب درنظر گرفت.
8- نقش خلاصه نویسی در مطالعه درس شیمی چگونه است؟

بسیار پراهمیت است. یک خلاصه نویسی خوب به دسته بندی مطالب و به خاطرسپاری آنها کمک زیادی میکند. بهتر است خلاصه نویسی روی فیشهای جداگانه مثل فیشهای جعبه لایتنر باشد و بر روی هر فیش، مطالب در ارتباط با یک موضوع نوشته شود. خلاصه برداری حتماً باید پس از مطالعه عمیق صورت گیرد. بیشترین کاربرد خلاصه های آماده شده، در دوران جمع بندی و دوره کردن مطالب خواهد بود که زمان اینکار، معمولاً در پایان امتحانات ترم دوم است.
9- مطالعه شیمی پایه (سال دوم و سوم) برای دانش آموزان سال آخر در دوره پیش دانشگاهی چگونه است و این مطالعه باید چه زمانی صورت گیرد؟

از آنجایی که بسیاری از مباحث کتاب پیش دانشگاهی، احتیاج به مطالب پیشنیاز دارند، در بسیاری از مراکز آموزشی که دورهی درسی را از تابستان شروع میکنند، یکی از کتابهای سال دوم یا سوم را نیز در کنار کتاب پیشدانشگاهی در تابستان تدریس ميکنند. در طول سال نیز کمی از مطالب پایه را میتوان در ترم اول و یا میانترم اول و دوم تدریس کرد اما با شروع ترم دوم پیشدانشگاهی در ماههای دی تا اسفند، حجم زیاد و سنگین مطالب شیمی پیشدانشگاهی ترم دوم مانع از پرداختن به درسهای پایه خواهد بود. به طور کلی، هر چه حجم درسهای پایهای که در تابستان دوره میشوند بیشتر باشد، در طی سال تمرکز مطالعهی محتوای کتاب پیشدانشگاهی بیشتر خواهد بود.

10- من در حل کردن مسائل شیمی مشکل دارم. آیا درست است از مطالعه آنها صرفنظر کنم؟

تعداد سؤالهایی که احتیاج به محاسبههای عددی و اسکیومتری دارند، حدود 30درصد کل سؤالهای شیمی است و قابل توجه است. بنابراین بهتر است این مشکل خود را حل کنید! بسیاری از مسائل عددی در شیمی مثل مسائل ترمودینامیک، سینتیک و تعادلها، مسائل سادهای هستند و کنارگذاشتن آنها به هیچوجه توصیه نمیشود. بهتر است با کمی وقتگذاشتن و حل مسائل نمونهی بیشتر، به اینگونه مسائل تسلط پیدا کنید.
12- اهمیت تست زدن و تست زدن بیش از حد معمول در شیمی چگونه است؟

کمتر از ریاضی و فیزیک است. به طور کلی در درسهایی که جنبه حفظی بیشتری دارند، به جای حل تستهای بیش از حد معمول، بهتر است به مطالعه دوباره و عمیقتر کتاب درسی و خلاصه ها بپردازیم. در درسهای ریاضی و فیزیک، معنای تست بیشتر حل کردن، تسلط بیشتر بر درس است اما در شیمی باید پس از مطالعه عمیق کتاب درسی به حل تستهای کنکور سراسری و آزاد در 5 سال گذشته پرداخت و پس از آن، بررسی تستهای المپیاد شیمی مرحله اول نیز بسیار مفید است. قبل از حل این تستها، حلکردن تستهای تألیفی اساتید توصیه نمیشود.
13- گاهی تستهایی را میبینیم که از من پیرتر هستند، مثلاً مال کنکور 25 سال پیش است. آیا حل این تستها مهم است؟

بله، سن کنکور از سن شما بیشتر است اما اینکه تستهای قدیمی چه قدر ارزش دارد، بستگی به تست دارد. گاهی یک تست قدیمی یک مفهوم مهم را که هنوز هم در کتابهای درسی وجود دارد، به خوبی بیان میکند. پس این تست بدون توجه به سال آن، تست خوبی محسوب ميشود. به طور کلی، در درس شیمی، تستهای مربوط به سال 84 به بعد، از کتابهای درسی جدید طرح شدهاند و همه آنها برای ما مهم هستند و تستهای قبل از آن باید به خوبی گزینش و ویرایش شوند تا قابل استفاده باشند.
14- تعداد تستهای آزمون سراسری و آزاد چگونه است؟

در آزمون سراسری هم در رشته ریاضی و هم در رشته تجربی، 35 سؤال از درس شیمی طرح میشود. در کنکور آزاد در آزمون پزشکی و غیرپزشکی در نوبت صبح و عصر، هر کدام 25 سؤال شیمی دارند.
15- برای هر تست شیمی چه قدر وقت باید اختصاص دهیم؟

با توجه به زمان کل دفترچه دروس اختصاصی و سؤال های درسهای دیگر، نسبت زمان هر تست شیمی از تستهای ریاضی و فیزیک کمتر است. بهتر است در حل هر تست شیمی، حداکثر یک دقیقه زمان به طور متوسط در نظر بگیریم و برای بررسی سؤال های شیمی در بار اول مثلاً در کنکور سراسری، حدود 30 دقیقه زمان اختصاص دهیم و پس از آن به بررسی تستهای سختتر که در مرور اول دفترچه آنها را حل نکرده ایم، بپردازیم.
16- من یک جزوه خیلی خوب دارم. آیا میتوانم به کتاب درسی کاری نداشته باشم؟

مسلماً خیر. هیچ جزوه خوبی جای کتاب درسی را نمیگیرد. اکثر جزوه های اساتید برای راحتی در تدریس گردآوری شده است و شامل تمامی نکات کتاب درسی نمیباشد. جزوه های خوب، مکمل کتاب و یک ابزار یادگیری هستند و بهتر است پس از تدریس، برای مرور و جمع بندی در کنار مطالعه کتاب از آنها استفاده شود.
17- شکلها و جدولهای موجود در کتاب درسی چه قدر اهمیت دارند؟

خیلی زیاد. تعداد سؤالهایی که از شکلها و جدولها مطرح میشوند، کاملاً قابل توجه هستند و یادگیری آنها تنها با دقت در متن کتاب امکانپذیر است. هر سال دو تا سه سؤال از شکلها و جدولهای کتاب درسی مطرح میشود. گاهی از مفهوم موردنظر، یک شکل سؤال میشود و گاهی یکی از اجزای شکل حذف میشود و از آن سؤال پرسیده میشود. بنابراین بررسی دقیق این شکلها و جدولها و به خاطرسپاری آنها، کاملاً توصیه میشود.
18- آیا مطالعه مطالب حاشیه کتاب درسی برای کنکور لازم است؟

بله، حاشیه های کتاب مانند متن کتاب درسی مهم است و از نکات و مطالب مطرح شده در آن سؤال مطرح میشود.
19- آیا از مطالب بیشتر بدانیدها در کنکور، سؤال طرح میشود؟

خیر. اما مطالعه آنها به یادگیری عمیق مطالب درسی موجود در متن کتاب درسی کمک میکند. بنابراین توصیه میشود در تدریس در کلاسهای درسی مورد توجه قرار گیرد. اما در مطالعه های جمع بندی، مطالعه آنها ضروری نمیباشد.
20- آیا حفظ کردن تمامی واکنشها و فرمولهای موجود در کتابهای درسی الزامی است؟

بله. دسته بندی واکنشها و معادله های شیمیایی به حفظ کردن آنها کمک میکند. از هر فرمول و معادله به کار رفته در کتاب یا معادله های مشابه آنها که با عوض کردن عنصر و استفاده از عنصر دیگر هم گروه آن میتواند ساخته شود، سؤال مطرح میشود. در سؤالهای چند سال اخیر مشاهده میشود که از فرمول شیمیایی که در کتاب یک پایه آمده است برای طرح سؤال در پایه دیگر استفاده شده است. مثلاً از یک معادله تجزیه موجود درکتاب سال سوم برای طرح سؤال سینتیک در کتاب پیش دانشگاهی استفاده شده است.

copy by: gozineh2.ir

Linkback: https://irmeta.com/meta/b229/t1060/

DiYakO

روش مطالعه فیزیک (گروه‌های ریاضی و تجربی )

مرتضی غفاری
کتاب را خواندم. جزوه‌ درس فیزیک را با کلی فرمول و فرمول‌های تستی حفظ کردم و با استفاده از آن‌ها، تست‌های چند سال گذشته را حل کردم. ولی باز هم، وقتی سؤال یا تست جدیدی می‌بینم، نمی‌دانم چه‌کار کنم؟ با این همه فرمول کوتاه و بزرگ، هنوز نمی‌دانم چه رابطه‌ای را کجا استفاده کنم تا به جواب برسد. پرسیدم، بیش‌تر توضیح دهید. گفت: مثلاً در مبحث حرکت‌شناسی، اگر تست یا مثالی را بخواهم حل کنم، نمی‌دانم از کدام رابطه(فرمول) باید استفاده شود. در آخر، چند فرمول را می‌نویسم تا ببینم کدام یک به جواب می‌رسد! خلاصه، پاک گیج شدم.

این چند جمله، گفته‌های اغلب دانش‌آموزان دوره‌ پیش‌دانشگاهی (داوطلبان کنکور) است.
در مورد درس فیزیک باید بدانیم که برخی از مطالب بیشتر جنبه‌ی حفظی و برخی مطالب بیشتر جنبه‌ مفهومی دارند.
کمیت‌ ‌برداری و نرده‌ای، یکای کمیت‌ها، روابط کار و انرژی، ساختمان ماده، انبساط مواد، ترمودینامیک (رشته ریاضی) از فیزیک پایه و موج مکانیکی1و2، موج الکترو‌مغناطیس، فیزیک اتمی، ساختار هسته‌ی اتم، فیزیک حالت جامد (رشته ریاضی)، قوانین نیوتون، کولن، قوانین الکترومغناطیسی فارادی ولتر, تعاریف کمیت‌های فیزیکی از فیزیک پیش‌دانشگاهی، بیش‌تر جنبه‌ حفظی دارند.

الکتریسیته‌ ساکن و جاری و مدارهای ترکیبی، میدان مغناطیسی و نیرو‌های مغناطیسی و جریان متناوب و القای الکترو‌مغناطیسی، فشار گرما و تعادل، حرکت‌شناسی و دینامیک و نوسان نقش موج عرضی، بیشتر جنبه‌ی مفهومی دارند.
ما به دنبال این نیستیم که این مباحث را از هم جدا کنیم بلکه اگر به دنبال یادگیری درس فیزیک باشیم، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا ریاضیات مورد استفاده در فیزیک را یاد بگیریم. (رسم توابع جبری درجه‌ی اول و دوم و سوم و همو‌گرافیک، توابع مثلثاتی و... ).
بخش وسیعی از مثال‌ها، نمودار است. اگر قرار باشد تمام نمودارهای فیزیک (بیش از پنجاه نمودار) را حفظ کنیم، کار عاقلانه‌ای به نظر نمی‌رسد. یاد گرفتن نمودارها، بسیار ساده‌تر از حفظ‌کردن آن‌ها است.

بدانیم که برای شیب هر نموداری، یکای محور عمودی را بر یکای محور افقی تقسیم می‌کنیم تا کمیت مورد نظر پیدا شود. به عنوان نمونه، شیب نمودار مکان- زمان، بیانگر سرعت S/M است. (وقتی شیب نموداری، کمیتی برداری می‌شود، اگر شیب رو به بالا باشد یعنی علامت این کمیت مثبت و اگر شیب رو به پایین باشد، این کمیت علامت منفی دارد. اگر اندازه‌ی شیب فوق زیاد شود یعنی اندازه‌ی این کمیت، افزایش یافته و اگر اندازه‌ی شیب، کم شود یعنی اندازه‌ی این کمیت، کاهش یافته است.)
برای سطح زیر هر نموداری، یکای محور عمودی را در یکای محور افقی ضرب کنید تا کمیت مورد نظر را بیان کنیم. به عنوان نمونه، سطح زیر نمودار سرعت – زمان، بیانگر (S x M/S) جا‌به‌جایی است و قدر مطلق این سطوح، مسافت طی شده است.
البته قرار نیست که همواره هم شیب و هم سطح زیر همه‌ نمودارها، کمیت فیزیکی شود، مثلاً سطح زیر نمودار مکان – زمان یعنی متر × ثانیه، کمیت فیزیکی نمی‌شود. این راهکار بسیار هوشمندانه‌تر و عاقلانه‌تر از حفظ کردن شیب و سطح این همه نمودار فیزیک است که آن هم پس از چند هفته (ماه) فراموش می‌شود.
این‌که می‌گوییم متن کتاب را بخوانید، مثال، تمرین، فعالیت، تمرین‌های انتهای فصل (به رنگ آبی و سبز و نارنجی و قرمز) را خودتان حل کنید و آن‌ها را رفع‌اشکال کنید، ابتدایی‌ترین و کم‌ترین کاری است که انجام می‌دهید. یادتان باشد که شما داوطلب کنکور 89 هستید و فقط به دنبال پاس‌کردن واحدهای درسی پیش‌دانشگاهی نیستید. حتی دوباره حل‌کردن و عوض‌کردن عدد مجهول با یکی از اعداد مثال‌ها که برای‌تان تکراری نشود، به یادگیری شما می‌افزاید.
به عنوان یک نمونه‌ی راهبردی، یک مبحث ساده در فیزیک (نور) و یک مبحث مشکل در فیزیک پیش‌دانشگاهی(حرکت‌‌شناسی) را مورد بررسی قرار می‌دهیم. لازم به تذکر است که زمان یادگیری این مباحث، یکسان نیست. یادگیری کامل مبحث حرکت‌شناسی و همچنین دینامیک، نیاز به تداوم و تکرار هفته‌ای یک جلسه تا اسفند ماه (حدود 6 ماه) دارد، ولی یادگیری مبحث نور سریع‌تر انجام می‌شود.

نور:
ابتدا پرتو‌های تابش همگرا، واگرا و موازی را بررسی کنید. از ابتدای تشکیل سایه تا انتهای آینه‌ی تخت، تمام مثال‌ها با تناسب و روابط خطی، قابل حل شد و با رسم پرتو‌های نور و تشابه مثلث‌ها قابل حل است. در آینه‌ی محدب (عدسی مقعر) فرمول اصلی است، جسم حقیقی، تصویر مجازی و کانون مجازی است. همچنین جسم و تصویر مجازی در آینه‌ها در دو طرف آینه و در عدسی‌ها در یک طرف عدسی است. در آینه‌ی مقعر (عدسی محدب) فرمول اصلی است. جسم حقیقی، تصویر حقیقی یا مجازی است و کانون حقیقی است. اگر تصویر مجازی باشد، فرمول علامت منفی و اگر تصویر حقیقی باشد، بین p و q علامت مثبت می‌باشد. از هر آینه یا عدسی حداقل ده عدد تست از کنکور سراسری حل کنید تا مرحله‌ی یادگیری انجام شود. حالا می‌توانید برای تکمیل این مبحث و سرعت‌عمل در انجام تست‌ها، از جزوات آموزشی گزینه دو و روابط کوتاه تستی استفاده کنید.
این‌که برخی از دانش‌آموزان می‌گویند، نمی‌توانیم تست حل کنیم و کلی هم فرمول حفظ هستیم، مرحله‌ی یادگیری را انجام نداده‌اند.

حرکت‌شناسی:
اصطلاحات حرکت (بردار مکان، سرعت، سرعت متوسط و ....) را بخوانید. مبحث مشتق را در حرکت‌شناسی کاربردی کنید که مشتق مکان، سرعت و مشتق سرعت، شتاب می‌شود. با استفاده از معادله‌ی مسیر حرکت یعنی رابطه‌ی x و y فقط می‌توانید رابطه‌ی مؤلفه‌های سرعت را بیابید. در این فصل، نمودارهای مکان – زمان و سرعت – زمان و شتاب – زمان را داریم. به همین ترتیب که می‌نویسیم، ابتدا 5 تست از مکان – زمان برای یادگیری شیب، 5 تست از شتاب – زمان برای یاد گیری سطح زیر و سپس ده عدد تست از سرعت – زمان برای یادگیری سطح زیر و شیب حل کنید.
اگر دیدید در نمودار سرعت – زمان فقط از شما شیب نمودار خواسته‌ شده، خودتان سطح زیر، سرعت متوسط، شتاب متوسط را بررسی کنید، که چه اشکالی دارد. قرار نیست فقط جواب تست را بدهیم، می‌خواهیم این نمودارها را یاد بگیریم.
همچنین با نمودار مکان – زمان و سرعت – زمان نوع حرکت و با نمودار شتاب – زمان اگر سرعت اولیه داده شده باشد، نوع حرکت معلوم می‌شود. حالا نوبت بررسی حرکت‌های یک بعدی یکنواخت و شتاب ثابت است. حرکت مستقیم‌الخط یکنواخت فقط یک معادله دارد. حداکثر 5 عدد تست برای یادگیری کافی نیست و حرکت مستقیم‌الخط شتاب ثابت، دارای 4 معادله‌ی اصلی است. از هر معادله‌اش حداکثر 5 تست حل کنید تا کاربرد آن‌ها را یاد بگیرید. سپس نوبت سقوط آزاد یک بعدی است.
فرمول‌های این حرکت که شتاب ثابت g- دارد را خودتان بنویسید کافی است. در حرکت شتابی x→y ثابت g-→a تبدیل می‌شود. در این حرکت، در هر ثانیه، سرعت 10 m/s تغییر می‌کند و جا‌به‌جایی هم در هر ثانیه، 10 متر تغییر می‌کند.
پیشنهاد می‌کنم برای یادگیری این حرکت، شکل ساده‌ای از مسیر حرکت گلوله‌ای که حرکت داده می‌شود، رسم کنید. این‌کار حل مثال‌ها را بسیار ساده می‌کند. نوبت به فعالیت (1--4 ) کتاب درسی، رسیدن دو متحرک به یکدیگر که در کنکورهای سراسری اخیر حداقل یک تست و گاهی بیش‌تر هم داشته است، می‌رسد. حل‌کردن 10 تست از سقوطی و10 تست از این فعالیت پیشنهاد می‌شود. پس از این‌کار، سراغ حرکت پرتابی (رشته‌ ریاضی) بروید تا فصل به پایان برسد. این‌که شما حرکت شناسی را خواندید، یاد گرفتید، مثال و تست حل کردید کافی نیست، باید تا خرداد89 هفته‌ای یک جلسه‌ی درسی به این مبحث (همچنین دینامیک) بپردازید.

به این صورت که در هر جلسه 20 تست متنوع که کل فصل را در بر بگیرد و آن‌ها را تجزیه و تحلیل کنید. خواندن جزوات کمک‌آموزشی گزینه دو به شما کمک می‌کند تا روابط کوتاه‌تری هم در حل تست ها به کار ببرید و به یادگیری می‌افزاید.تأکید می‌کنیم یادگیری این مباحث نیاز به زمان مداوم و تکرار دارد، یک واقعیت است. اگر این واقعیت را بپذیرید قطعا نتیجه بهتری خواهید گرفت.

به نقل از:
gozine2

DiYakO

روش مطالعه دیفرانسیل-گروه ریاضی

مهران داوودی
یکی از دغدغه¬های همیشگی دانش آموزان، یادگیری ریاضیات است. تقریباً این جمله عمومی که «من ریاضی یاد نمی¬گیرم» را همه¬ی ما به وفور شنیده ایم. همین تفکر غلط، که ناشی از عدم به کارگیری شیوه¬های صحیح یادگیری ریاضیات است، موجب شده تا علاوه بر کاهش اعتماد به نفس، یادگیرندگان به سوی «شیوه¬های غلطی همچون حفظ کردن، تلاش بی¬حاصل در حل انبوهی از تست ها، شرکت در کلاس های متعدد و تکراری و نتیجه آن، از دستدادن زمان و ...» سوق داده شوند.

درحالی که، حل مشکل در درجه¬ اول مستلزم شناسایی ریشه¬های آن و سپس به کارگیری راهکارهای اثربخش و کارآمد برای حل آن می باشد و نه سحطی نگری و پاک کردن صورت مسأله. با نگاهی گذرا به عرصه¬ تلاش های دانش آموزان در راه کامیابی و موفقیت های تحصیلی، روشن می شود که بسیاری از آن¬ها مثال بازیکن فوتبالی هستند که بی هدف و بدون برنامه، به دویدن بی حد و بازده پرداخته و در آخر، درحالی که از خستگی، توان نفس کشیدن هم ندارد به آن¬ها گفته می شود که شکست سنگینی را متحمل شده¬اند.

جملات بالا شاید گرد یأس و ناامیدی بر افق شما پاشیده باشد، اما خبر خوب این است که یادگیری ریاضیات، چنانچه به طور صحیح به آن پرداخته شود؛ نه تنها ممکن است بلکه خیلی هم آسان، قابل دستیابی است. در ادامه این مقاله به بسط فرآیندی می پردازیم که می تواند به عنوان راهکاری برای یادگیری اثربخش ریاضیات و به خصوص حساب دیفرانسیل و انتگرال به کار گرفته شود. قبل از آن لازم است تا برخی مطالب را از نظر بگذرانید.
یادگیری ریاضیات به منزله فرآیندی پویا

به طور کلی، یادگیری یک فرآیند است. یعنی شامل گام¬ها و مراحل مختلفی است که با هم رابطه¬ علت و معلولی دارند و آغاز یک مرحله، مستلزم پایان مرحله قبل است. به عبارت دیگر، خروجی¬های مرحله قبل، ورودی¬های مرحله بعد می باشد. این اولین نکته¬ای است که باید به آن توجه کنید. اشکال بسیاری افراد در یادگیری ریاضیات این است که به بهانه هایی مانند کمبود زمان، مراحل را تکمیل نمی¬کنند و نتیجه¬ طبیعی آن عدم یادگیری کامل است.

از طرف دیگر یادگیری ریاضیات، پویا است. یعنی در فرآیند، بازخوردهای گوناگونی بین مراحلی که با هم فاصله دارند، وجود دارد و این دومین درس مهم است. یعنی پایان یک مرحله، به معنای پایان همیشگی و بایگانی کردن آن در پستوهای ذهن شما نیست.
فرآیند یادگیری حساب دیفرانسیل و انتگرال

با آنچه به طور خلاصه در بخش های قبل گفته شد، اکنون به شرح فرآیندی که منحصراً جهت یادگیری این درس برای موفقیت در کنکور، براساس مطالعات گسترده¬ ادبیات علمی و به کارگیری تجربیات موسع حاصل شده است، می پردازیم. نمودار بلوک دیاگرامی این فرآیند را می توانید در شکل 1 ملاحظه کنید.
مرحله اول: یادگیری مفاهیم

در این مرحله، دانش آموز مفهوم پایه ای مورد بحث را می آموزد. مثلاً یاد می گیرد که مشتق چیست، چه معنایی می دهد و چگونه تعریف می شود.

گام 1- توجه کامل در درس: از پراکندگی ذهنی خودداری کنید و تلاش کنید تمام تمرکزتان را به توضیحات و نه صدای معلم جلب کنید. با خودتان فرض کنید که این آخرین فرصت برای فهم مطلب است. گرچه، اینگونه نیست. خودتان را در جریان سیال کلاس قرار دهید و حتما سؤالهای پیش آمده را مطرح کنید. تلاش کنید مثال¬های مطرح شده در کلاس را خودتان حل کنید و از حل غلط نترسید.

گام 2- مطالعه¬ کتاب درسی و جزوه: عبارات موجود در کتاب درسی و جزوه را با دقت مطالعه کنید. برای خودتان توضیح دهید و مثال¬ها را قبل از دیدن راه¬حل، حل کرده و سپس با راه¬حل موجود، مقایسه¬ دقیق کنید.

گام 3- حل مسائل پایه ای: مسائل کتاب درسی و سؤالات تشریحی دیگر را از منابع معتبر حل و تحلیل کنید و راه حل¬های خود را حتماً تصحیح کنید.
مرحله دوم: تثبیت مفاهیم

در این مرحله، باید تلاش کرد تا مفاهیم در ذهن ماندگار شده و قابلیت تبدیل به راه¬حل پیدا کند.

گام 1- تفکر روی مفاهیم: این گام از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. تلاش کنید تا مفاهیم را مانند یک معلم برای خود و دوستانتان روی کاغذ توضیح دهید و در وقت های آزاد خود با تصویرسازی ذهنی، مفاهیم را در ذهن خود مرور و تصویر کنید.

گام 2- حل مسائل تشریحی دشوار: با استفاده از کتابهای تکمیلی با منابع مربوط به معلمتان، مسائل تشریحی دشوارتری را یافته و حل کنید. مباحثات گروهی با دوستانتان، روی این مسائل بسیار مفید است.
مرحله سوم: توسعه¬ تسلط و خلاقیت

در این مرحله، دانش آموز باید با افزایش تسلط خود را روی روش های حل مسأله که حاصل تثبیت مفاهیم است، بتواند به توسعه¬ روشهای خلاقانه حل مسأله که محور ریاضیات است، دست یابد.

گام 1- حل تستهای تألیفی بدون زمان: بدون حساسیت به زمان و مانند سؤالات تشریحی و با توجه به موضوع و استفاده از منابع مختلف، به سؤالات تستی پاسخ دهید.

گام 2- توجه به راه حل¬های مختلف برای حل سؤال: در صورت متفاوت بودن راه¬حل پاسخنامه با راه¬حل شما، حتماً آن راه را نیز به طور دقیق بررسی کنید و خودتان نیز سعی کنید راه¬حل¬های بدیعی ارائه دهید.

گام 3- خواب روی مسأله: اگر نتوانستید راه حل مسأله ای را پیدا کنید یا آن را متوجه شوید، ذهن خود را روی مسأله قفل کنید و به دنبال راه حل بگردید، هر چند زمانبر باشد. اینکار را در حالی که دراز کشیده¬اید، بیرون هستید یا جایی لم داده¬اید، انجام دهید.

مرحله چهارم: توسعه¬ سرعت

در این مرحله، باید سرعت رسیدن به جواب را افزایش داد. البته بسیار مهم است که این مسأله را فدای دقت نکنید.

گام 1- اصلاح شیوه¬ نگارش حل مسأله: لازم نیست که برای حل تست ها، راه¬حل¬ها را مبسوط و آراسته با ذکر تمام جزئیات بنویسید. تا می توانید مختصر بنویسید و مراحلی را که می توانید بدون ریسک انجام دهید، روی کاغذ نیاورید.

گام 2- برقراری توازن بین سرعت و دقت: به هیچ وجه دقت را فدای سرعت نکنید. زدن 10 تست درست، خیلی بهتر است از زدن 20 تست که 9 تای آن به علت بی¬دقتی غلط از آب در بیاید. چون انگار 7 تست درست زده اید.

گام 3- زدن تستهای زمان¬دار: بسته¬هایی شامل 25 تست انتخاب و در مدت معینی به آن¬ها پاسخ داده و در پایان تصحیح و درصدگیری کنید. پس از ثبت درصد، برای مقایسه¬های بعدی در جایی مطمئن، راه¬حل¬های خود را با پاسخنامه مقایسه و تحلیل جامعی انجام دهید. در قسمت هایی که مشکل دارید، به بازخورد نشان داده شده در شکل توجه کنید.

برای مدیریت زمان، برای بسته¬های 25 تایی از 50 دقیقه شروع و به 35 دقیقه کاهش دهید.

تذکر مهم: فرآیند تشریح شده، برای هر مبحثی باید اجرا شود. پس از اتمام آن، حتماً باید در فاصله های 15 روزه «که به مباحث دیگری رسیده¬اید» حداقل یک بسته¬ 15 تستی را پاسخ دهید و نکات اصلی را مرور مختصری کنی

DiYakO

روش مطالعه درس زبان انگليسي - کليه گروهها

جمشید حقی

در فراگیری زبان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
1- هوش فراگیر

2- استعداد فراگیر
3- انگیزه‌ فراگیر
4- علاقه‌ فراگیر
5- انتخاب ابزار دقیق و موثق
6- داشتن برنامه‌ریزی دقیق
7- آزمون‌های مستمر و ارزشیابی دقیق از معلومات فراگیر
8- داشتن کتاب و معلم و محل مناسب برای رسیدن به هدف فراگیر
با توجه به این فاکتورها می‌خواهیم خود را برای کنکور آماده کنیم. منابع کنکور، کتاب سال سوم و کتاب پیش‌دانشگاهی هستند. هر کتاب شامل چهار بخش گرامر- لغت- cloze و reading می‌باشد. برای فهمیدن هر قسمت باید برنامه‌ای خاص در نظر گرفت و برای کسب مهارت در بخش cloze وreading باید از ابتدای سال، برنامه‌ای اتخاذ کرد و با بررسی متون متعدد، به بهترین روش برای روبرو شدن با این دو مبحث زبان پی برد.
به طور کلی باید به این نکات توجه کنیم:
1- سعی کنیم واژه را در جمله معنی کنیم، آن‌قدر که برای‌مان در ترجمه‌ آن جمله، سؤالی پیش نیاید. به عبارتی ترجمه‌ لغت به لغت نشود و مفهوم کلی از جمله گرفته شود، به طوری که بتوانیم رابطه‌ بین جمله و گزینه را درک کنیم.
2- بخشی از جمله که برای‌مان مهم به نظر می‌رسد را یادداشت کنیم. مثلاً در جمله‌ زیر داریم:
:The police realized that the man was lying
واژه police با فعل جمع به کار می‌رود و فعل realize در واقع هم معنی با understand است و نیز فعل lying همان lie است که به معنی دروغ گفتن و دراز کشیدن است. با این استدلال تقریبآ به جمله تسلط معنایی داریم که به راحتی می‌توانیم با آن کنار بیاییم.
3- قواعد هر درس را با یک مثال نوشته و آن را نمونه‌ای برای جملات دیگر بدانیم. موارد خاص در بخش گرامر را نیز در محل دیگری یادداشت کرده و در صورت لزوم به آن رجوع می‌کنیم.
مثلآ در گرامر درس یک پیش‌دانشگاهی، هر جای جمله، کلمه‌ or باشد، به احتمال بسیار زیاد گزینه‌ whether درست است اما گاهی اوقات در حالت خاص، or را از جمله حذف می‌کنند (بیش‌تر وقتی با فعلwonder شروع شود).
I wonder whether to study physics
ترجمه‌ بالا این چنین است: ماندم فیزیک بخوانم یا نه؟ – ترکیب «یا نه» در ترجمه آورده می‌شود اما در جمله وجود ندارد.
4- انتخاب درست کتب کمک‌آموزشی بسیار مهم است.
5- بخش reading هر درس، چه کتاب زبان 3 و چه کتاب پیش، باید چندین بار خوانده شود و ارتباط اجزای جمله را شناخت و ترجمه ساده‌ای از هر جمله را در ذهن داشت.
6- بازگشت به متونی که مشکل هستند و یا قواعدی که فراموش می‌شوند و یا لغاتی که معانی مجازی دارند، بسیار ضروری می‌باشد.
7- دو بخش گرامر و لغت، بسیار راحت هستند و با دقت می‌توان از عهده‌ آن‌ها برآمد اما برای بخش cloze passage و reading comprehension باید برنامه‌ای خاص اتخاذ کرد. بخش گرامر تقریبآ 001 ‌در‌صد از مطالب کتاب است و در بخش لغت، می‌توان بیش از 80 ‌درصد آن را در چارچوب کتاب داشت و شاید 02 ‌درصد آن به خاطر برخورد با متن ترجمه‌ جمله می‌باشد که فراگیران با میزان مهارتی که در امر ترجمه‌ متون دارند، هر یک به نحوی با آن رو‌به‌رو می‌شوند. مثال:
.scientists………a new space craft
جمله‌ فوق از درس 6 پیش‌دانشگاهی است. بدون دیدن گزینه می‌توان حدس زد که برای واژه‌ی space craft به معنی سفینه‌ فضایی، واژه‌هایی از قبیل: فرستادن، نشاندن، طراحی‌کردن، در مدار قرار‌ دادن و کلماتی از این دسته می‌تواند باشد. شاید گزینه‌ها این چنین باشد،
1-launched 2- magnified 3-processed 4 -explained

که گزینه‌ 1 درست می‌باشد.
مثال بالا را می‌توان جزو 80 درصدی دانست که ادعا می‌کنیم سؤال کنکور از کتاب است. اما به این مثال دقت کنید:
2. they did that experiment……Every body got pleased.

در جمله‌ فوق می‌توان حدس زد که نحوه‌ آزمایش‌کردن مورد نظر است. لذا احتمالاً با یک قید، جمله کامل می‌شود و چون خوشحالی هر کس را به دنبال دارد، لذا قید مثبت باید در نظر بگیریم. اگر جواب واژه،‌ considerably باشد، باید بگوییم که واژه‌ی consider در کتاب است اما قید آن در کتاب نیست. اما می‌دانیم که پسوند able هم صفت‌ساز است و هم نشان‌دهنده‌ قابلیت و از طرفی پسوند ly قید‌ساز می‌باشد. بنابراین می‌توان گفت: این جمله جزو 02 درصدی می‌باشد که فراگیر باید با استنباط آن را بپذیرد.
در خصوص درک مطلب باید مطالبی را در راستای متون کتاب فراهم کنیم و سعی کنیم منظور نویسنده را در هر پاراگراف بفهمیم که معمولأ جمله‌ اول هر پاراگراف، نظر اصلی نویسنده است. به طور کلی، وقتی یک مطلب را می‌خوانید، ابتدا سعی کنید بدانید که متن به چه صورت نوشته شده است یعنی موضوعی که می‌خوانید علمی، تاریخی، اجتماعی، تربیتی و یا مثلاً آموزشی است و یا این‌که داستانی که می‌خوانید، توصیفی است یا تشریحی و یا این‌که نوشته، شباهتی به متون قبلی دارد یا نه؟گاهی اوقات یک واژه‌ کلیدی تقریباً کل مطلب را به ما می‌گوید.
در ابتدا که متن‌خوانی می‌کنید، سعی کنید معنی کلی جمله را بفهمید و تلاش نکنید حتماً معنی همه‌ واژه‌ها را بدانید و یا لغت ترجمه کنید. بدانید که سؤالات چهار‌ جوابی درک مطلب، تماماً در متن وجود دارد و شما با ارتباط دادن صحیح معنی بخشی از جمله‌ متن با گزینه های مربوطه، می‌توانید به گزینه‌ درست برسید.
بهتر است که در ابتدا با متون ساده و کوتاه و بدون توجه به سؤالات آن شروع کنید و فقط سعی کنید تا حدودی مفهوم داستان را درک کنید و بعد از مدتی می‌توانید به سؤالات مربوط به متن نیز رجوع کنید. به هنگام خواندن متن، نکات زیادی را می‌توانیم در نظر بگیریم که در این مقاله‌ کوتاه نمی‌توان به طور کامل به آن پرداخت.
اما در مورد passage cloze باید گفت: ابتدا بدون توجه به گزینه‌های داده شده، متن را بخوانید تا مفهوم کلی مطلب را بگیرید و بعد با توجه به گزینه‌های داده شده و لغاتی که در اطراف محل نقطه‌چین است، سعی کنید با در نظر گرفتن پیکره‌ معنایی واژه‌ها، بهترین گزینه را انتخاب کنید.
چه در متون درک مطلب و چه در متونcloze، بعد از بررسی جواب درست، بار دیگر به متون رجوع کنید و سعی کنید ارتباط صحیح و منطقی بین جواب و جمله‌ مربوطه در متن بیابید.
در کل، اگر می‌خواهید در کنکور و در درس زبان موفق شوید، حتماً باید مهارت متن‌خوانی و توانایی ترجمه‌ جمله را تقویت کنید و این فقط با کار مستمر و رجوع به متون متعدد در کسب یک شیوه‌ ممتاز و ایده‌آل برای رو‌به‌رو شدن با هر متنی، امکان‌پذیراست

به نقل از :گزینه 2