مراحل درمان:
مرحلة القاء :
«روزهاي اول شروع درمان» بسيار اهميت دارد هم از اين جهت كه مقدار داروي روزانه فرد تعيين مي شود و با ارزيابي هر روزه ( توسط ويزيت پزشك) داروي بيمار تنظيم مي شود به نحوي كه علائم و نشانه هاي محروميت از مواد از بين برود هم در صورت نياز، افزايش دوز دارو به تدريج و آهسته انجام مي شود تا از مسموميت با متادون جلوگيري شود. در روز اول شروع نيز حداكثر مقدار تجويزي نباید از سقف مقدار مجاز بیشتر باشد.
متادون به شكل قرصهاي 5 و 20 و 40 ميلي گرمي و شربت (5 ميلي گرم در 1 سي سي) عرضه
مي شود. در روزهاي اول تا زمان تثبيت دارو و وضعيت فرد، خطر مسموميت بسيار بيشتر از مراحل بعدي درمان است، به همين دليل مراقبت و احتياط بيشتري در اين روزها لازم است، همچنين به دليل اينكه ممكن است اثرات خواب آلودگي، سرسبكي و گيجي و ... براي فرد تحت درمان متادون عارض شود، از رانندگي و كار با ماشينها و دستگاههاي حساس بايد خودداري كرد.
نوشيدن مشروبات الكلي و مصرف داروها (بخصوص داروهاي مسكن و خواب آور) مي تواند عوارض متادون و مسموميت با آن را تشديد كند.
دورة تثبيت:
پس از طي شدن مرحلة القاء، و مشخص شدن مقدار داروي روزانه فرد و سركوب علائم محروميت و خماري و وسوسه ها و تنظيم نهايي آن، مرحلة تثبيت شروع مي شود دوز اين دوره معمولاً بين 120 – 60 ميلي گرم خواهد بود. (12 تا 24 قرص يا سي سي) هرچند در صورت لزوم با احتياطات لازم مقادير بيشتر از 120 ميلي گرم هم مي تواند تجويز شود، مقادير كمتر از 60 ميلي گرم ممكن است نتواند به خوبي از ادامة مصرف مواد جلوگيري كند.
متادون بايد روزانه و يكباره مصرف شود، و تقسيم دوزهاي آن به 2 يا چند بار در روز از تأثير اصلي آن
مي كاهد. معمولاً تأثير متادون در بدن 36 – 24 ساعت است كه معمولاً از روز 7 – 5 درمان اثر 24 ساعته آن اتفاق مي افتد، اثر طولاني مدت متادون، ويژگي و امتياز اصلي آن به مواد و ديگر داروهاي افيوني است، و اگر قرار باشد دوز متادون تقسيم شود و 2 يا چند بار در روز مصرف شود، اين امتياز حذف و فرد اشتغال فكري دائم براي مصرف دارو در ساعتهاي مختلف روز را خواهد داشت و تثبيت وي نيز دچار تزلزل خواهد شد. در عين حال، برنامة درمان متادون زماني به اهداف خود دست مي يابد كه داروي متادون تحت نظارت مركز درماني يا كاهش آسيب مصرف شود، نظارت بر مصرف متادون در واحد درماني متادون علاوه بر اينكه از نشت دارو به جامعه و زيانهاي آن جلوگيري مي كند، به درمان فرد كمك مي كند و سبب مي شود تا تثبيت بهتر انجام شود، و از تغييرات مكرر دارو و تزلزل وضعيت درماني پيشگيري مي كند. در بعضي از مدلهاي برنامة متادون، بعد از 3 – 2 ماه داروي منزل نيز شروع مي شود كه در ابتدا هفته اي 1 روز، و در ماههاي بعد به تدريج اضافه شده و به هفته اي 6 روز يا بيشتر هم مي رسد. (در حال حاضر در ايران در مراكز درماني به هفته اي 6 روز مي رسد ولي در مراكز كاهش آسيب (مراكز گذري DIC) داروي منزل داده نمي شود)، داروي منزل تنها براي كساني مي تواند شروع شود كه به وضعيت تثبيت رسيده باشند، مصرف مواد كاملاً قطع شده باشد و آزمايشهاي مواد فرد منفي باشد و فرد تمام مقررات مركز درماني را رعايت كرده باشد. (از مهمترين موارد مقررات اين است كه غيبت نداشته باشد.) پس از تثبيت و در مرحلة نگهدارنده، فرد با دوز مشخص شده به درمان ادامه مي دهد.
در صورت غيبت و عدم مراجعه تا سه روز، لازم است كه مجدداً ارزيابي انجام گيرد و دوز دارو تنظيم شود.
در بعضي از مراكز، مداخلات روانشناختي – اجتماعي همزمان صورت مي گيرد، و در ديگر واحدهاي درماني از طريق ارجاع به مراكز تخصصي تر مشاوره و گروه درماني و مددكاري انجام مي گيرد. درمانهاي روانشناسي و مددكاري نتايج درماني را بهبود مي بخشند و فرد را آماده مي كنند تا بازگشت بهتري به اجتماع داشته باشد، معمولاً هر سه تا 4 ماه هدفهاي درماني مرور و بازبيني مي شوند.
در طول درمان نگهدارنده انتظار مي رود فرد از لحاظ جسمي، رواني و اجتماعي ارتقاء يابد به شكلي كه مشكلات جسمي و رواني وي كمتر شده، بتواند ارتباط بهتري با اطرافيان و خانواده خود برقرار كند، از لحاظ وضعيت شغلي نيز بهبود يابد و داراي شغل ثابتي شود و عملكرد مثبت وي در محيط كار و خانواده و اجتماع
افزايش يابد.
در موارد زير ممكن است مركز، فرد را از درمان خارج كند:
1- رفتار خشونت آميز و تهاجمي
2- فروش دارو
3- نقض مقررات مركز
درمان با متادون تا چه زماني ادامه دارد؟
معمولاً وقتي صحبت از درمان نگهدارنده با متادون مي شود، طول زماني بيشتر از 6 ماه را در نظر
مي گيرند، و اين قانون گفته مي شودكه هر چه مدت درمان طولاني تر، نتايج بهتر و پربارتر و پايدارتر، بنابراين اغلب انتظار مي رود طول درمان در حد چند سال (بالاي 2 سال) باشد، و اين مدت براي هر فرد متفاوت است و بستگي به شرايط و آمادگي فرد دارد. ممكن است براي برخي از افراد، درمان تا زمان نامشخصي ادامه يابد. قطع متادون به شكل تدريجي است كه پس از آمادگي و با نظر و مشورت درمانگر طبق برنامة زماني و به آهستگي صورت مي گيرد.
از جمله شرايط آمادگي مي توان به:
1- سلامت جسمي و روحي
2- شغل ثابت
3- پاك بودن از مواد و داروهاي غيرمجاز در چند ماهة اخير
4- روابط مثبت خانوادگي و اجتماعي
5- رسيدن به مهارتهايي براي مقابله با موقعيتهاي دشوار و پرخطر
و ...
اشاره كرد. در طول قطع تدريجي در صورتي كه فرد دچار بحران و مشكلات مختلفي شود (حتي قبل از اينكه دچار لغزش شود) و فرد و درمانگر تشخيص دهند كه احتمال عود و برگشت به مواد زياد است، مي توان قطع تدريجي را متوقف و حتي به دوز قبل متادون برگشت تا در فرصت هاي بعدي با آمادگي بيشتر مجدداً اقدام به قطع تدريجي كرد. پس از قطع موفق و كامل داروي متادون نيز، بهتر است رابطة درماني حفظ و پيگيري و آزمايش مواد و مشاوره و گروه درماني ادامه يابد.
منبع :http://kambiz-mahzari.blogfa.com
Linkback: https://irmeta.com/meta/b2042/t6230/
اشتراک و بوک مارک کردن این تاپیک در شبکه های اجتماعی
۱۴ دی ۱۳۸۹ - ۱۴:۰۵:۴۳