مقایسه قیمت بنزین نسبت به درآمد سرانه نشان می دهد، مردم نقاط مختلف جهان چقدر قدرت خرید بنزین را دارند. اگرچه در کشورهای اروپایی و توسعه یافته، مردم برای خرید بنزین قیمت بالایی را پرداخت می کنند، اما در مقابل، این قیمت با توجه به درآمد سرانه ایشان، رقم معقولی به نظر می رسد. به عبارت دیگر، صرفا بررسی قیمت نمی تواند ملاک مناسبی برای ارزانی یا گرانی بنزین در یک نقطه باشد.

برای مثال، اگرچه قیمت هر لیتر بنزین در کشوری مثل هلند ۲٫۰۹ دلار است، اما هزار لیتر در سال برای یک هلندی، تنها ۵٫۳ درصد از سرانه وی را هزینه می کند. در مقابل، در کشوری مثل ترکیه با قیمت بنزین مشابه هلند، یعنی ۲٫۳۲ دلار برای هر لیتر مردم برای خرید همان اندازه بنزین درسال باید چیزی حدود ۲۰٫۷ درآمد خود را هزینه کنند.

ظاهرا، قیمت بنزین در زامبیا از پرتغال ارزان تر است، چراکه مردم پرتغال، بنزین را به قیمت هر لیتر ۱٫۸۹ دلار و مردم زامبیا، هر لیتر بنزین را به قیمت ۱٫۴۹ دلار خریداری می کنند. اما این قیمت ها (در مصرف میانگین یعنی سالانه هزار لیتر) به ترتیب در پرتغال حدود ۸٫۶ درآمد سرانه مردم و در زامبیا، همین میزان بنزین برابر ۹۹٫۳ درصد از درآمد سرانه یک شهروند این کشور است! حال با این مقدمه به سراغ وضعیت قیمت بنزین در ۸۰ کشور جهان می رویم.


کشورهای توسعه یافته: تناسب بهای بنزین و قدرت خرید مردم

این پژوهش حاکی از آن است که اگرچه قیمت بنزین در کشورهای توسعه یافته بالاتر از کشورهای در حال توسعه و یا عقب مانده است، اما این قیمت در واقع متناسب با در آمد سرانه آنهاست. به طوری که با وجود اختلاف بسیار زیاد در قیمت بنزین، در اکثر این کشور ها، قیمت بنزین درصد مشخصی از درآمد سرانه مردم این کشورها را به خود اختصاص داده است.

به کشورهایی مثل بلژیک، فرانسه، بریتانیا، اسپانیا، سوئیس، سوئد، ژاپن، اتریش، نروژ و… نگاه کنید. بهایی که مردم باید برای ـ حجم مشخصی از ـ بنزین بپردازند، از ۴ تا ۶ درصد درآمد سرانه آنها را به خود اختصاص داده است.

حتی در کشورهایی مثل کانادا، استرالیا یا ایالات متحده آمریکا، این حجم بین ۱٫۵ تا ۲٫۹ درصد است. یعنی در این کشورها، به رقم درآمد سرانه بالا، بنزین به ارزش خیلی کمتر از ایران نیز به فروش می رسد.


کشورهای عقب مانده: عدم تناسب قیمت بنزین و قدرت خرید مردم

دقیقا شکل عرضه بنزین در کشورهای عقب مانده بر خلاف کشورهای توسعه یافته است. به یک مثال جالب در این زمینه توجه کنید، تفاوت ارزش بنزین در دو کره، بهترین مثال برای این قسمت است.

در حالی که قیمت هر لیتر بنزین در کره جنوبی، حدودا ۰٫۶۸ دلار از کره شمالی گران تر است، با این حال، هزار لیتر بنزین سالانه(برابر کمتر از صد لیتر در ماه) تنها ۵٫۱ درصد درآمد سرانه مردم کره جنوبی است.

در همین حال، در کره شمالی مردم هر لیتر بنزین به قیمت ۰٫۷۷ دلار می خرند، یعنی اگر یک شهروند کره شمالی، ماهانه کمتر از یکصد لیتر بنزین مصرف کند، باید حدود نیمی از درآمد سرانه خود را برای خرید بنزین هزینه کند.

به همین دلیل است که در بین ده کشور اول که بنزین نسبت به درآمد سرانه آنها قیمت بالایی دارد، نام کشور های توسعه یافته به چشم نمی خورد. این ده کشور عبارتند از: زامبیا، موزامبیک، هاییتی، هند، مالدیو، کره شمالی، نیکاراگوئه، پاکستان، یمن و ویتنام.



ارزان ترین بنزین ها

بر اساس این تحقیق ، اگر قدرت خرید مردم(بر اساس درآمد سرانه) در مقایسه با قیمت هر لیتر بنزین و متوسط مصرف سالانه(برابر هزار لیتر) مورد توجه قرار بگیرد، در این صورت، ده کشور ارزان قیمت بنزین به ترتیب عبارتند از: ونزوئلا، قطر، کویت، بحرین، برنوئی، عربستان، عمان، ایالات متحده امریکا، ، لوگزامبورگ، کانادا، استرالیا، نیوزلند و الجزایر.

نکته جالب در این بین، حضور کشورهای همجوار اران در بین این ده کشور است. در واقع کشورهای دارای ذخائر نفت، می کوشند تا بنزین را به بهای کمتری به مردم کشورشان عرضه کنند.

همچنین، ونزوئلا، کشور دوست ایران که به تازگی نیز برای صدور بنزین به ایران اعلام آمادگی کرده است، در این لیست به چشم می خورد. ونزوئلا را چه از لحاظ قیمت بنزین(هر لیتر ۲۰ تومان) و هم از لحاظ درصد بهای بنزین از درآمد سرانه مردم(برابر ۰٫۱ درصد) باید ارزان ترین کشور دنیا داسنت.

علی رغم ادعای برخی رسانه ها مبنی بر گران بودن قیمت بنزین در کشورهای توسعه یافته، در کشورهایی مثل ایالات متحده امریکا، کانادا، استرالیا و…مردم به نسبت در آمد سرانه شان قیمت کمتری برا خرید بنزین می پردازند.


جایگاه ایران

اگر در آمد سرانه را طبق آمارها جهانی برای هر ایرانی ۱۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان و قیمت بنزین را در هر لیتر ۴۰۰ تومان در نظر بگیریم، بنا براین، جایگاه ایران، جایگاه زیاد بدی در این جدول نیست، در واقع ایران ۵۴ کشوری است که در آن بنزین به بهای بالایی فروخته می شود و پس از آن تنها ۱۰ کشور هستند که بنزین ارزان تری به مردم خود می دهند. از این لحاظ باید خوشحال باشیم.

البته فراموش نکنید، درآمد سرانه در این جدول برای این سالانه ۱۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است و اگ در آمد شما سالانه کمتر از ان میزان است، باد به دنبال چرایی عدم توزیع صحیح ثروت در جامعه بگردید و از طرف دیگر، اگر درآمد شما سالانه نصف این میزان باشد، به تبع آن، شما سالانه سهم بیشتری برای خرید بنزین از درآمدتان پرداخت می کنید(به هر حال این یک آمار جهانی است)

از طرف دیگر، این رتبه برای بنزین لیتری ۴۰۰ تومان است و اینطور که از صحبت مسئولین بر می آید، این تازه بنزین نیمه یارانه ای است و قیمت بنزین کاملا غیر یارانه ای حدودا ۸۰۰ تومان برای هر لیتر خواهد بود.

باید توجه داشت که در کشورهای دارای ذخایر نفت، غالبا بنزین یا به قیمت و ارزش خیلی پایین به مردم عرضه می شود، در جدول کشورهای همجوار ایران که ذخایر نفتی دارند(به خصوص کشورهای حاشیه خلیج همیشه فارس) را بابید و قیمت و سهم بهای بنزین از درآمد سرانه مردم را بررسی کنید.

امیدواریم در صورت آزادسازی قیمت بنزین، یا درآمد سرانه مردم آنقدر بالا باشد، یا قیمت بنزین آنقدر پایین، که ایران اولین کشوری نباشد که هم ذخائر نفت و گاز دارد و هم قدرت خرید مردمش برای خرید بنزین، برابر کشورهای جهان سومی بدون بنزین باشد!


جداول قیمت بنزین/ درآمد سرانه/نسبت قیمت بنزین و درآمد ۸۰ کشور مورد بررسی



منبع:

http://www.anvarionline.net/?tag=%D8%AF%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF-%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87